Здравствуйте!
Просим Вас пройти по ссылке и заполнить анкету
Если у вас есть интересующие вопросы в области инноваций и предложения новшества науки АПК, наши ученые готовы помочь вам и ответят на все ваши вопросы. Пожалуйста, заполните контактную форму.
Мы очень рады вам помочь!
Вопросы
и ответы
-Как защитить сады от осенних заморозков и спасти сад.
-Как правильно проводить подкормки в начале вегетации,
-Какие агротехнические приемы необходимо выполнять при подготовке почвы к посадке сада и уходу за саженцами и др.
Саламатсызба.
Бізде қыс бойы дабыл қағып шаруагерлер ештеңе шығара алмады, жылқы, қойларда індет басталды, семіз жылқылар екі-үш күнде арықтап құлап жатыр. Шаруаларға оңай болып жатқан жоқ. Соған ауруды анықтауға көмектесе аласыздар ма.
Есть ли изменения в субсидировании инвестиционных проектов в сфере животноводства – Приобретение племенного маточного поголовья КРС?
Құрамында аминқышқылды қалай анықтауға болады?
Сиздер менен сотрудничество кылсак болама екен рахмет. Биздерде зооинженерия ветеринария хам табийгий хам гуманитар кафедралар бар еди. Сиздердин алымлар биздердин студентлери ушын онлайн лекция кылса болама. Он-лайн лекция га.
Қызылорда өңіріне Жоңышқа егейін деп едік. Соған байланысты қандай жоңышқаның түрі, құжаттар қажет?
Жоңышқа егу мәселесімен сұрақпен біздің университетке хабарласқан екенсіз, үлкен рахметімізді айтып ой бөлісуге бармыз. Қызылорда облысы өңірінде ауыл шаруашылық дақылдары егін- өсіретін жерлердің көпшілігі тұзданып кеткен. Сондықтан, сіздің 30 гектар жеріңіздің құнарлығын, тұздану мөлшерін анықтау қажет. Қандай жағдайлар болсада, сіз жоңышқа егуге шешім қабылдаған екенсіз. Өйткені жоңышқа дақылы топырақ құнарлығынан азотпен байыты, оның құнарлығын арттырады. Жоңышқа бірінші жылы екеенде оны таза өзін егуге болмайды, өйткені бірінші жылы өте баяу өседі, сонымен тұзданған топырақта сирек болып қалады, сондықтан бірінші жылы оны арпа дақылымен қосып егеді. Ерте көктемде арпа бірден жақсы өсір жоңышқаның өсуіне себебін тигізеді. Сонымен қатар,арпаның өнімі шілде айының басында жинап алған соң жаз аяғына дейін жоңышқаны екі-үш орып алуға болады. Қызылорда облысында аудандарында егіліп жатқан жоңышқаның екі сорты бар: «Дархан-90» және «Көк-Орай». Олардың себу мөлшері 18-20 кг/га. Бұл жоңышқа сорттарының сапалы тұқымдарын Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтынан сатып алуға болады. «Көк-орай» сортының авторы- Мейрман Ғаллиолла осы институтта жұмыс істейді. Тұқымның бағасы кг-1800тг
«Обновления в законодательстве РК в области охраны труда, технологичной и пожарной безопасности»
Управление производственной безопасностью (обзор и основы)
Обзор и основы основного вращающегося оборудования (компрессоры и насосы)
Требования и стандарты оформления документации в соответствии с изменениями в законодательстве РК
- Агроөнеркәсіптік кустарная техниканы қолданудағы негізгі мәселелер
Қазақстанда импорттық техника түрлі салаларда кеңінене пайдаланылуда. Олардың басты ерекшеліктері жұмыс сапасымен қатар жұмыс өнімділігінің жоғарлылығы, технологиялық процестерді басқаруда цифрлық технологияларды кеңінен пайдаланылуы және ТҚ, жөндеу мерзімділігінің ұзақтығы болып табылады.
Импорттық техниканы кеңінен пайдалануға кедергілер: техниканың жоғары құндылығы (мәслен, Джон-Дир тракторлары үшін 35,0 – 500,0 млн теңге ), техниканы пайдалану материалдары (техникалық сұйықтықтар, жанар май) жоғары сапалы маркелерін қолдану, ТҚ және жөндеу жұмыстары жергілікті жердегі машина жасаушы компанияның өкілдерінің орындауымен, немесе қадағалауымен жүргізілуі болып табылады. Осы аталған факторлар шетелдік техниканы пайдалану шығындарын артуына алып келеді.
- Импорттық техниканы пайдаланудың артықшылықтары мен кемшіліктері
Бүгінде жекелеген ауыл шаруашылығы өндірісі жағдайында Сіз айтып отырғандай «Кустарная техника» пайдалану тәжірибесі кеңінен таралған. Сіздің сұраққа жауап бере алдында осы ұғымды анықтап кетуді жөн көріп отырмын: «Кустарная техника» деп отырғанымыз мұнда «Ауыл шаруашылығындағы шағын техникалық құралдар» болып табылады.
Көп жағдайда шаруашылықтарда пайдаланып жүрген техникалар пайдалану жағдайына үйлеспеуіне байланысты (мәслен, шағын участке), немесе техника сатып алуға мүмкіншілігі болмағандықтан жекелеген құралдар жасап пайдалануда.
Қолдан жасалынған құралдардың негізгі кемшіліктері жұмыс сапасын, энергиялылықты қамтамасыздандыру және басқа да машинаны құрылымдау талаптарына сай табылады.
Сондықтан да шағын механикаландыру құралдарын пайдалануда зауыттық өнімді пайдалану қажеттігін атаймын.
Нақты шаруашылық жағдайында осындай құралдарды жобалау, жасау және өндірісте пайдалану бойынша біздің кафедра ғалымдары кеңес беруге дайын.
«Қазір субсидиялар селекциялық жұмыстар үшін төленеді. Бие сүтін өндіру және қайта өңдеу үшін-жергілікті бюджет есебінен субсидияланады. Бірақ бүгінде бұл үшін жергілікті деңгейде ақша жоқ. Бұны қалай шешуге болады?»
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылық минстрлігі 2022 жылдан бастап жылқы тұқымын өсіруге Республика деңгейінде субсидия қарастырылуда. Бие сүтін өндіру және қайта өңдеу үшін-жергілікті бюджет есебінен субсидия қарастырылған болатын. Мысалы: 1 литр қымызға 60 теңге. Жергілікті деңгейде ақша жоқ болғандықтан келесі жылдан бастап Республика деңгейінде төленеді деген болжам бар. Қазір селекциялық жұмыстар үшін субсидияларды тек Ақтөбе облысы жергілікті қаржыдан бір бас биеге 20 мың теңгеден төлеп отырған жайы бар. Бүгінгі таңда Республикамызда жылқы түлігінің жем-шөбіне деген субсидияда қарастырылған деген мәлімет бар.
«Қой етінің экспортын қалай ұлғайтуға болады?»
Етті мал шаруашылығын өркендетумен қатар, Қазақстанның қой етін экспортқа шығарудағы әлеуеті өте зор. Бұл бағыттағы біздің әлеуетті рыногымыз – араб елдері мен Қытай. Сондай-ақ, қойдың қозысының еті үлкен сұранысқа ие Ресей де осы рынокқа кіреді. Қазіргі кезде бұл бағыт бойынша арнайы бағдарлама әзірлеуде.
Таза және сапалы ет беретін мал басын саның ұлғайту керек. Қалай десек те, жоғары сапалы қазақтың қойының етінің экспорттық әлеуеті зор. Күні кеше Батыс Қазақстан облысынан Иранға ет экспортталды. Ғылымда зерттеліп және іс жүзінде дәлелденгені – қой қозыларын туылған жылы етке өткізу биологиялық тұрғыдан анағұрлым тиімді. Мұның өзі ет өндіруді едәуір ұлғайтуға, оның өзіндік құнын кемітуге, күтіп-бағу шығынын азайтуға, басқа жыныс-жас топтары қойларының жайылым өрісін босатуға ықпал етеді.
«Қазіргі таңда қой шаруашылығында етті бағытты қай түрі тиімді?»
Бүгінгі күні нарықта етке деген сұраныс қызып тұрған уақытта қой өсірудің экономикалық тиімділігі басқа мал шаруашылығына қарағанда әлдеқайда жоғары. Өйткені, еліміздің оңтүстік және оңтүстік-шығыс өңір-лерінде жыл бойы жайылымда болатын қой шаруашылығын дамыту арзан өнім алудың табыс көзі.
Қазіргі таңда қой шаруашылығында етті бағыттағы еділбай, гиссар, қазақтың қылшық жүнді құйрықты қойы, дегересс, етті-меринос қой тұқымдарын өсіру тиімді, олар өсімталдығы және табиғаттың қатаң жағдайларына төзімділігімен, қуаң жерлердің жұтаң жайылымында да өзіне қажет корек таба алатыны мен ерекшеленеді.
«Қазақстанда жылқы шаруашылығы қалай субсидияланады? Бұл салада мемлекеттік қолдау қаншалықты тиімді жұмыс істейді? Сіз қалай ойлайсыз, Қазақстанда жылқы шаруашылығының әлеуеті қандай?»
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылық минстрлігі Стратегиялық жоспарлау және реформалалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы 2020 жылдың қорытындысы бойынша жылқы саны 3 331 мың басқа жетіп, өткен жылмен салыстырған да 7,1 %-ға көбейген. Оның 1 532,3 мыңы ұрғашы жылқы. Бір бас асыл тұқымды айғырды сатып алған шаруашылыққа 100 мың теңге төлеу субсидиясы қарастырылған.
Жылқы шаруашылығымен айналысуға ниет білдірген шаруаларға мемлекет тарапынан бірнеше қолдау бар: Бірінші, асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуға, мал шаруашылығынның өнімділігін және өнім сапасын арттыруды субсидиялау қағидалары (Ауыл шаруашылығы минстрінің 15.03.2019 ж № 108 бұйрығы). Екінші, инвестициялық салым арқылы агроөнеркәсіптік кешен салғанда жұмсалған шығының бір бөлігін өтеу бойынша субсидиялау (Ауыл шаруашылығы минстрінің 23.07.2018 ж № 317 бұйрығы).
Бірінші жағдайда – өнімді бағыттағы асыл тұқымды тұқымдық айғырлар сатып алу, бие сүтін өндіру және өңдеу мен аналық басының азығына жұмсалған шығын құнын арзандату үшін субсидия беріледі.
Биыл 2021 жылы Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Минстрлік Агроөнеркәсіптік кешенді дамытуғдың 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобасы әзірленуде кәзіргі таңда. Бұл іс шаралар жылқы шаруашылығының дамуына оң әсерін тигізеді деген үмітемін.
Жылқылар Қазақстанға Уругвай, Исландия және Болгариядан баға айырмашылығының арқасында ғана әкелінді. «Бұл елдерде жылқы еті мүлдем тұтынылмайды, сондықтан ол өте арзан – бізден үш-төрт есе төмен. Осы елдерден алып келген жылқыларды қалай баптау керек, карантин шаралары»
Уругвай, Исландия және Болгариядан жылқылар Қазақ еліне әкелінсе жылқылардың өзіндік құнының айырмашылығы жермен көктей! Себебі ол елдер де жылқыны спорт бағытында өсіреді ау. Азық-түлік ретінде мүлдем ол жақтың халқы тұтынбайды. Біздің елде жылқы етінің бағасы жоғары әрине! Себебі түсінікті. Ал, біздің елге ол жақтың жылқыларын әкелінсе онда 1-айдан 3 ай аралығында ветеринариялық карантинге қойылады. Карантин біткен соң, кеденен елге кіргізеді. Алыс шет елден жылқылар ұшақ арқылы тасымалданады. Шет елден кірген жылқы тұқымын өсіру бағытына қарай баптайды.
- По какому принципу субсидии распределяются по областям? По количеству населения в области или по количеству проектов в этой области?
- Какие направления Агро бизнеса приоритетные в этом и в следующем году?
- Сможет ли получить субсидии крестьянское хозяйство не имеющее опыта? Только первый год работает
- Закон РК от 8 июля 2005 года № 66 «О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и сельских территорий»;
- Правила субсидирования повышение урожайности и качество продукции растениеводства Утвержденный приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 30 марта 2020 года № 107;
- Правила субсидирования по возмещению части расходов понесенных субъектом агропромышленного комплекса при инвестиционных вложениях Утвержденный приказом и.о. Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 23 июля 2018 года № 317;
- Правила субсидирования ставок вознаграждения при кредитовании субъектов агропромышленного комплекса, а также лизинге на приобретение сельскохозяйственных животных, техники и технологического оборудования утвержденный приказом Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан -Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 26 октября 2018 года № 436.
Субсидируется по различным направления
Например: по блоку семеноводству
По потребностям семян по нормативам по структуре посевных площадей сельхоз культур – потребности от посевных оригинальные семена + элитные семена – семена 1 репродукции + гибриды первой поколении в т.ч элитные саженцы – плодовоягодных культур и винограда
Расчет готовится УСХ высчитывается объем семян есть специальный утвержден норматив по приказу Мин Сельхоз РК за № 107 от 30.03.2020г. высчитывается общая сумма.
По этим расчет готовится постановление акимата области и согласуется с общественный совет Атамекен + управлении предпринимательства + при антикоррупционной службе проект Антикрлайф.
Потом после сборе согласования отправляется в МЮ РК для рег. Дальше работа ведется по программе.
Заявка по электронному порталу колдау.кз
Элитные саженцы
По растениево – 5 направление – мин удобрение – кирбицид
По минеральны удобрения
По животноводсу – по КРС и МРС
По инвестиционным проектам
- Какие направления Агро бизнеса приоритетные в этом и в следующем году? То есть, куда больше будут выделены деньги?
Мясное направление; Кукурузоводство; Свекловодство; Садоводство; Молочное направление; Рыболовство; Картофелеводство
Откорм площадки КРС МРС + свиноводство
Живодноводство -15 млр. в год
Растениеноводство — 8 млн в год
Инвестиционные субсидии – 12 млр. в год
Процентные ставки – 5 млр. В год
3.Сможет ли получить субсидии крестьянское хозяйство не имеющее опыта? Только первый год работает
Главное по семенам свое хозяйство (имеет участок и подтверждающий документ от отечественных и зарубежных производителей аттестованных реализаторов семян + договора зарубежные производители) свидетельство аттестации по РК.
Сәлеметсіз бе! жоңышқа ексе қалай болады екен? Жердің ылғалымен ең болмаса бір жазда екі рет шапса, жаңбыр жауып жатса тағыда шабар. Жоңышқадан басқа қандай көп жылдық дақыл бар бір неше рет шаба алатын?
Құрметті, Сағынғазы! Ақтөбе облысы жағдайында жоңышқа егіп жылына 2-3 рет орып алуға болады. Бірақ, жоңышқа ылғал сүйгіш дақыл, сондықтан бұл ұсыныс суармалы жерлерге ғана. Суарылмайтын жерлерге жоңышқа егу оның өнімін алу жылдың жауын-шашынына байланысты болады. Сондықтан суарылмайтын жерде ерте көктемнің ылғалының арқасында 1 маусым алуыңыз мүмкін. Негізінде, Ақтөбе облысы жағдайында құрғақшылыққа төзімді екі жылдық житняк еркекшөп егуге болады.Жылына екі рет орып алуыңыз мүмкін.
Бір ұсынысымыз. Суармалы жерлерде күздік тритикале егіп оны мамыр айының аяғында көк балаусаға орып алуға болады. 2-3 күн ұзартпай сол жерге жүгеріні егіп көк балаусаға жылдың аяғына дейінжинап алуға болады. Бір жылда бір жерден 2 өнім аламыз.
Сәлеметсіз бе! жоңышқа ексе қалай болады екен? Жердің ылғалымен ең болмаса бір жазда екі рет шапса, жаңбыр жауып жатса тағыда шабар. Жоңышқадан басқа қандай көп жылдық дақыл бар бір неше рет шаба алатын?
Құрметті, Сағынғазы! Ақтөбе облысы жағдайында жоңышқа егіп жылына 2-3 рет орып алуға болады. Бірақ, жоңышқа ылғал сүйгіш дақыл, сондықтан бұл ұсыныс суармалы жерлерге ғана. Суарылмайтын жерлерге жоңышқа егу оның өнімін алу жылдың жауын-шашынына байланысты болады. Сондықтан суарылмайтын жерде ерте көктемнің ылғалының арқасында 1 маусым алуыңыз мүмкін. Негізінде, Ақтөбе облысы жағдайында құрғақшылыққа төзімді екі жылдық житняк еркекшөп егуге болады.Жылына екі рет орып алуыңыз мүмкін.
Бір ұсынысымыз. Суармалы жерлерде күздік тритикале егіп оны мамыр айының аяғында көк балаусаға орып алуға болады. 2-3 күн ұзартпай сол жерге жүгеріні егіп көк балаусаға жылдың аяғына дейінжинап алуға болады. Бір жылда бір жерден 2 өнім аламыз.
Лиманды жерлерді қалай өңдеуге болады, қандай дақылдар еккен тиімді, көп жылдық шөптер егуге бола ма?
Лиманды суару жемшөп өндірісін қамтамасыз етудің ең қолжетімді және арзан тәсілдерінің бірі болып табылады.
Ұзақ уақыт бойы Лиманды суару тәжірибесінде Лиманды суару жүйелерінде табиғи шабындық шөптерді алаңды жыртпай өсіру орынды деген пікір болды.
Алайда, жыртылған алқаптарды табиғи шабындықтармен дұрыс үйлестіре отырып, ауыл шаруашылығы дақылдарын шебер таңдап, лимандарға орналастыра отырып, кейіннен агротехника тәсілдерін сақтай отырып, жайылма суару алқаптарының тиімділігі 3-4 есе артуы мүмкін.
Лиманды жердегі шөптерді 2-4 ізімен тырмалау шөптің шығуын 30-35% арттырады, шөптердің ботаникалық құрамын жақсарту үшін көктемде көпжылдық шөптерді (житняк, еркекшөп, эспарцет) табиғи шөптің үстіне себу, минералды тыңайтқыштардың толық мөлшерін N60P60K30 бір рет қолдану, бұл шөп өнімділігін 50-60% — ға арттырады. гербицидтерді қолдану ұсынылады.
Лиман жерлерге кеш себілетін дәнді дақылдар, сүрлемге арналған жүгері, сондай-ақ көпжылдық шөптер үшін пайдалануға болады. Көбінесе Лиман жерлер табиғи шалғындар мен жайылымдардың өнімділігін арттыру үшін қолданылады.
Жайылма суарылатын жерлердің өнімділігі дәнді дақылдарды өсіру кезінде тәлімі жерлерге қарағанда 1,5-2,5 есе, сүрлемдік дақылдар мен көпжылдық шөптерді — 4-5 есе, табиғи шабындықтар мен жайылымдарды — 5-7 есе жоғары. Алайда, осы уақытқа дейін алаңдардың 70% — дан астамы жай шалғындар мен шабындықтар үшін себусіз және олардың ботаникалық құрамын жақсартпай пайдаланылуда.
Түркістан облысы, Мақтаарал ауданында қәзіргі таңда көп егістік алқаптарда 1 жылда 2-3 өнім егіп өндіруде. Егер менің өз шаруашылығыма тиесілі 8 га егістік алқабыма жоғарыда аталған 2-3 өнім алатын болсам 1-2 жылда менің егістік алқабымнын құнарлылығы төмендеп, айналымнан шығып қалмайма?
Суғармалы жерлерді тиімді пайдаланудың негізгі жолы – бір жерден жылына екі-үш өнім алу болып табылады, сонымен қатар топырақ құнарлылығын төмендетпей. Ол үшін, егілетін дақылдарды таңдағанда олардың биологиялық ерекшеліктеріне көп көңіл аудару қажет. Әсіресе, егілетін дақыл топырақтан қаншалықты қоректік заттарды пайдаланады және топырақты қандай заттармен толықтырады. Агрономдар, бір заңдылықты сақтауымыз керек – өніммен бірге топырақтан қоректік заттарды артығымен топыраққа қайтаруымыз қажет. Осындай жағдайда ғана топырақ тозбайды, оның құнарлылығы арта береді.
Мақтаарал ауданы жағдайында вегетация кезеңіндегі (IV-X айларында) белсенді температуралардың қосындысы 4200-4500 градусқа жетеді, сондықтан жоспарлан дақылдардың белсенді температураға қажеттілігін есептей отырып, бір жерден жылына екі-үш өнімді, топырақ құнарлылығын сақтай отырып, алуға болады. Мысал ретінде – күздік тритикалені не болмаса күздік қара бидайды күзде егіп, оны мамыр айының 10-15-де көк массаға орып алсаңыз, содан кейін мақта дақылын егіп, толық вегетациясынан өткеріп егін алуға болады, содан кейін күздік тритикалені егуге болады. Күздік тритикаленің тамыры өте көп тарайды, оны жинап алған соң топырақта 60-70 ц/га органикалық масса қалдырады екен, міне топырақ құнарлылығын арттырудың бір жолы.
Екінші мысал: күздік тритикале – ас бұршақ (горох) – жүгері (силосқа). Бұл жағдайда – ас бұршақ топырақты азотпен байытады. Осындай мысалдарды көп келтіруге болады, сондықтан, әрбір жердің жағдайына қарап, шаруашылықтың бағытымен мамандануын ескеріп, ойланып жұмыс істесе, топырақ құнарлылығын төмендетпей, Мақтаарал ауданы жағдайында жылына екі-үш өнім алуға болады. Топырақ құнарлылығын бақылап отыру үшін, топырақтың химиялық анализін жасатып, қандай элементтер аз, не көп екенін біліп отырып, жетіспейтін заттарды беріп, топырақ құнарлылығын төмендетпеуге болады.
Еңбектеріңізге табыс тілейміз!
Құрметпен, ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор, Мақтаарал ауданының құрметті азаматы Атақұлов Тастанбек
- Неге Ангуст тұқымын біздін елге кіргізді»?
- Ангустан шыққан будандар келешекте ұсақталып кетпейдіма?
- Абердин-ангус тұқымын біздің елге енгізудің себебі, ет мәселесін шешу болатын. Бұл етті бағыттағы тұқым басқа тұқымдарға қарағанда жаңа жерлерге, сол жерлердің ауа райына тез жетілгіш болып кететіні мәлім болды. Одан басқа жайылымдық күтіп-бағу әдісіне жаксы бейімделген. Бордақылау уақытында тәуліктік салмақ қосуы орташа 1000-1200 г дейін жете алады. Бұл әрине азықтың сапасы мен дұрыс рацион құрылуына байланысты.
Бұл тұқымның тағы да бір ерекшелігі, енелерінің бұзаулауы өздерінің таза қанды абердин-ангус ұрығымен қашырылған болса, бұзауларының тірі салмағы кіші болып, жеңіл бұзаулайды. Бірақ сонда да мамандардың көмегін қажет етеді.
2. Бізде елімізде етті бағыттағы отандық қазақтың ақбас тұқымы мен әулиекөл тұқымы бар. Сол екі тұқымды өсіріп, көбейтсекте бізге жеткілікті.
Ал, абердин-ангус тұқымын басқа тұқымдармен шағылыстырып, одан бұдан алудың қажеті жоқ!!! Себебі ондай жұмыстармен ғалымдар зерттеу жұмыстарын жүргізіп, дәлелдеу қажет. Немесе сүтті және сүтті-етті (етті-сүтті) бағыттағы ұрғашы малдарын абердин-ангус бұқасымен қашырып, І-ші будданын бордақылауға қойып, етке пайдалануға болады. Себебі сүтті және сүтті-етті бағыттағы бұқалардың көрсеткіштерінен әлдеқайда жоғары болады.
Дегенмен абердин-ангус тұқымын бізге шетелден жеткізу, оны өсіру және бордақылау әдістері бізге тиімсіз!!!
Одан қайта өзіміздің отандық етті бағыттағы қазақтың ақбас тұқымы мен әулиекөл тұқымын көбейтіп, жетілдіріп, абердин-ангус тұқымына жұмсалған қаржыларды өзіміздің отандық тұқымдарға пайдаланса әлде қайда тиімді болып және ірі қара мал шаруашылығының дамығандығы, көзге көрінер еді…
Ғалымдар жаңа мал тұқымдарын шығаруға қандай жұмыстар жүргізіп жатыр?
Қазіргі уақытта мал шаруашылығы саласындағы ғылыми зерттеулер өміршең технологиялық әдістерді, сонымен қатар ауылшаруашылық малының өнімділігін арттыруға ықпал ететін селекция әдістерін жасауға бағытталды. Нәтижесінде мал шаруашылығының барлық салаларында асыл тұқымды мал шаруашылығын басқару жүйесін дамытудың негізгі стратегиялары анықталды.
Қазақстанда әр аймақтын ауа-райына, азығымен экологиялық жақдайларына бейімделген мал тұқымдары шығарылған. Олар, ірі қара малы саласында, етті бағыттағы-қазақтың ақбас сиыры, әулиекөл, санта-гертруданың «Жетісу сүлесі», сүтті бағытта – алатау, әулиеата тұқымдары.
Сүтті ірі қара шаруашылығында асылдандыру жұмыстарын – шетелдік сұрыптаудан өткен голштин, швиц және басқа да бағалы тұқымдарды тиімді пайдалана отырып, жергілікті малдың жоғары өнімді сүлелері мен желілерін шығару, ал етті қара шаруашылығында бұл мақсатқа герефорд, ангус, шароле тұқымдарын пайдалануға басты назар аудару қажет.
Жылқы шаруашылығында – күшім, муғалжар тұқымдарымен бірге ерте заманнан келе ьжатқан жабе және адай жылқы тұқымдарының сүлелері.
Өнімділік бағыттағы жылқы шаруашылығында, базалық аналогтарымен салыстырғанда тірілей салмақ өсімін 10-15%-ға, маусымдағы сүт өнімділігін 300-400 кг-ға, бордақылаудағы тай-құнандар сойыс шығымын 3-5% арттыруға мүмкіндік беретін, мұғалжар, көшім және қазақтың «Жабы» жылқылары бойынша шығарылған отандық селекция жетістіктерінің кеңінен таралуына ықпал ететін ғылыми-практикалық жұмыстарға күш салынуы тиіс.
Қой шаруашылығының әр бағытында 17 қой тұқымдары;
— Жүнге сұраныстың төмендеуі қой өсіруші шаруашылықтарды жүнді бағыттағы қойларды етті-жүнді қойлармен ауыстыруға мәжбүрлеуде.
Қой шаруашылығында ішкі және сыртқы нарық талаптары ескеріліп, ғылыми-практикалық ізденістер бейімделушілік қасиеттері, ет өнімділігінің жоғары сандық және сапалық көрсеткіштері және төлшеңдігімен ұтымды үйлескен тұқымдар мен сүлелер шығаруға бағытталған.
Зерттеулер нәтижелерін өндіріске кеңінен ендіру ұнамды бітімді малдың үлесін арттырып, қойлардың сойыс шығымдылығы мен ет сапасын арттыруға мүмкіндік береді.
Түйе шаруашылығында – қос өркешті қазақтың әр аймағына бейімделген түйе тұқымы сүлелері бар.
Елде орын алған су тапшылығы мен қуаңшылық жайылымдық жерлердің құнарсыздануына, мал басы шығынына, жем-шөптің қымбаттауына алып келді. Осыған орай әр өңірндің ерекшеліктерін ескерген ғылыми зерттеулерге негізделген мал шаруашылығын дамытуға және оның азығын дайындауға арналған жүйелі жоспарлы қандай жұмыс ұсына аласыздар?
Әрине биылғы жылы қуаңшылыққа байланысты туындаған мәселе өте күрделі, әрі ол мал шығынына алып келіп отыр. Бұл шаруашылықты тиімсіз жүргізудің салдары. Жалпы мал шаруашылығымен айналысудың негізгі кепілі ол мал азығы екендігін ұмытпауымыз керек. Олай болмаған жағдайда «Мал басын сақтап одан өнім аламын» деп үміттенуге еш негіз жоқ. Мал шаруашылығымен айналысқан шаруа 1,5-2 жылдық мал азығы қорын жасақтауы қажет. Бұл туралы ғалымдар әрдайым айтыпта келеміз, ақпарат құралдарының беттерінде жазыпта келеміз.
Айта кеткен жөн, әр өңірде оның ауа-райына, экологиялық жағдайына және жайылымы мен мал азығына қалыптасқан мал түрлерімен тұқымдары өсірілуде. Олар мен ғалымдар көп жылдар бойы зерттеу жұмыстарын жүргізіп келеді. Тіпті Ақтөбе облысында ғылыми — зерттеу тәжірибе станциясыда жұмыс жасауда онда тек мал тұқымдары ғана емес мал азығы бағытында да жүйелі зерттеулер жүргізіледі. Аталған тәжірибе станциясы ғалымдар мен бірлесе жұмыс істеп, олардың ұсыныстарын қабылдаған дұрыс.
Бруцеллезге қандай тиімді вакцина бар және малы егілген ШК неге үш жылға дейін малын сатуға тыйым салынады?
Қайырлы күн! Ақтөбе облысына бруцелезге індеттанулық мониторинг жургізіп, бруцелезден жедел арылу шараларын жургізүге болады. КазҰАЗУ ғалымдары ( Профессор Касымов Е. И. , т. б.) дайындаған «Iндеттанулык мониторинг», «Ауылдык аймакты, шаруашылықты бруцеллезден жедел сауықтыру, тиімді профилактикалау» әдістеріміз бар(құқық қорғау құжаттарыммен бекітілген), КазҰАЗУ ғалымдары каражат бөлсе конкурстық негізде қатысуға дайынбыз. Тиімді вакциналарымыз да бар.
Майлы дақылдарды өсіру, қайта өңдеу?
Мақсары
Мақсары барлық майлы дақылдар арасындағы жоғары маңыздылығы — құрғақшылыққа және ыстыққа төзімділігінде. Оның осы қасиеті азық-түлікке де, жемшөпке де пайдаланылатын мақсатқа деген сұраныстың жоғарылауына әкеледі.
Мақсарының мықты тамыр жүйесі мен ылғалды үнемді пайдалануы, оның жаз мезгілінде жиі құрғақшылықтан зардап шегетін аймақтарда өсіруге өте қолайлы.
Мақсары — айқас тозаңданатын өсімдік. Бұл керемет бал өсімдігі. Алдымен сафлордың орталық себеті, содан кейін бүйірлігі гүлдейді, яғни өсімдіктің гүлденуі әр түрлі себеттермен бір айға созылады. Мақсары ксерофитті мәдени өсімдіктердің ылғалдылықты өте қажет етпейтіннің қатарына жатады. Вегетациялық кезеңінде мақсары жылы, құрғақ ауа-райын қажет етеді және ұзаққа созылған төмен температураны және шамадан тыс ылғалды қаламайды. Жаңбырлы ауа-райында ұрықтандыру процесі бұзылады, содан кейін себеттер шіри бастайды. Вегетациялық кезеңде сафлордың ылғалға деген сұранысы біркелкі болмайды. Мақсары ылғалдың салыстырмалы түрде жоғары қажеттілігін тек өну кезеңінде қажет етеді. Өсіп-өну кезінде мақсары топырақтағы ылғалдың өте аз қорымен қанағаттанады. Мақсары топырақтың түріне емес, бірақ оны өңдеу тереңдігіне өте сезімтал. Мақсарыдан жақсы өнім терең қопсытылған топыраққа себілген кезінде алынады.
Мақсарының өндірісте пайдалануға рұқсат етілген сорттары: Центр 70, Ника — 80, Нұрлан, Ақмай, Иірқас және Mөлдір-2008
«Центр 70»
Әртүрлілік жұмсақ шпильсіз типке жатады. Вегетациялық кезеңі 107-118 күн.
1000 тұқымның орташа салмағы 29-37 г құрайды.
Май мөлшері — 30-43%.
Сорт құрғақшылыққа, ыстыққа төзімді. Ерте піседі.
Орташа өнімділігі — 12,7-18,0 ц / га.
Авторлары: Урозалиев Р.А., Жанысбаев Б.М., Карягин Ю.Г., Бойко А.Т., Джумагулов Х., Бухариев Т.А., Нарзулаев Т.
2006 жылдан Батыс, Оңтүстік Қазақстан және Алматы облыстарына аудандастырылған.
«Ника-80»
Әртүрлілік жұмсақ шпильсіз типке жатады.
Вегетациялық кезең 118 күн.
1000 тұқымның орташа салмағы 49 г құрайды.
Майдың мөлшері — 28-30%.
Сорт құрғақшылыққа төзімді. Орташа піседі.
Өнімділігі 17,7-20,0 ц / га құрайды.
Авторлары: Мейирман Ғ.Т., Гацке Л.Н., Абдуллаев Ә.А., Абугалиева А.И ..
2018 жылдан Алматы, Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстарында аудандастырылған.
Өсіру технологиясы
Топырақты себуге дайындау. Негізгі өңдеудің тереңдігі 22 — 25 см құрайды. Алдын-ала топырақты өңдеу операциялары жүргізіледі, яғни ол егісті 2 жолмен чизілдеу және тырмалаудан тұрады.
Арамшөптермен күрес. 10-20 кг /га аралығында мақсары тұқымдарын аз себу мөлшері арамшөптерден болатын зиянды күшейтеді. Сондықтан мақсары мүмкіндігінше арамшөптерден тазаланған алқаптарға орналастырылуы керек. Арамшөптермен күрес механикалық және химиялық жолмен жүргізілуі керек.
Механикалық әдіс себуге дейінгі чизілдеу және сәуір айында мақсары егістігін тырмалауды қамтиды. Химиялық – гербицид шашу Фусилад-форте 1,5-2,0 л / га дозамен.
Мақсары зиянкестері. Мақсары жәндіктердің 44 түрімен зақымдалады.
Мақсары фитофагтарының саны көбінесе полифагиялық зиянкестер болып табылады: жасыл шегіртке, дала крикеті, марокколық шегіртке, итальян шегірткесі, туран шегірткесі, крест жүні, трипс, тля, қоңыз, жер қоңызы, сабақты арам шөп, шыбын, шегіртке құмырсқасы, жидек қалқан қоңызы. , тұран бұғысы, валериан барбелі және т.б.
Химиялық қорғау әдістері. Зиянкестердің саны 1 м2-ге 1-2 данадан асып кетсе, егістікті Kinmix-пен 10% өңдеңіз. (0,15 л / га), децис 2,5%. (0,2 л / га) және Каратэ 050 к.е. (0,2 л / га).
Ауруларды бақылау. Мақсары іс жүзінде дәнді дақылдармен кең таралған аурулар мен зиянкестерімен ауырмайды, олар, әдетте, дәнді дақылдардың ауыспалы егістерінде кездеседі. Сонымен қатар, мұндай егістерде дәнді арамшөптермен проблема туындайды. Мақсары жарма емес, майлы дақыл болғандықтан, оны ауыспалы егіске қосу біржылдық және көпжылдық дәнді арамшөптермен тиімді күресуге мүмкіндік береді.
Мақсары егісінде ең көп кездесетін ауру — тат. Ол күнбағыс татына ұқсайды. Соңғысы сияқты, ол өсімдік қалдықтарында қалады. Ол негізінен жапырақтардың төменгі бетінде жарылған мата және қара тіндік (жазғы споралар) спораларының ұнтақ жастықшалары түрінде, содан кейін қара ұнтақты (қысқы споралар) түрінде кездеседі.
Татпен күресудің алдын алу шаралары дұрыс ауыспалы егіс, күзде барлық дақылдардың қалдықтарын жою, соқамен терең жырту, тұқымды мұқият тазарту және төзімді сорттарды өсіру болып табылады.
Ірі қара малдың гиподерматозы. Диагностика, алдын-алу шаралары?
Эпизоотологиялық деректер. Оқыра Қазақстанның барлық облыстарында кездеседі. Бұл ауруға ірі қара жаздың ыстық күндерінде шалдығады. Оған әсіресе жас мал бейім. Ересек малда балапан -құрттар саны бірен-саран ғана болады. Кейбір жеке шаруашылықтарда мал оқыраға қарсы тиісті шаралардан тыс қалып қояды да, келесі жылдары кеселдің таралуына әсерін тигізеді. Сондай-ақ, оқыра аруымен күрестің тағы бір қиындығы бұл жәндіктердің өсімталдығы. Бір ұрғашы бөгелек 2-3 аптада 800 дейін ұрық (жұмыртқа) шашып, 30-40 малды ауруға шалдықтырады.
Аурудың сырт белгілері. Ұшып жүрген бөгелектің ызыңынан қорыққан мал тынышсызданып, жөнді жайылмай мазасызданады, қораға, көлеңкелі жерге, шілік ішіне қашады немесе белуарынан суға түсіп тұрады. Осының әсерінен мал арықтайды, сауын сиырлардың сүті кемиді. Жұлынға барған балаң — құрттар шонданай жүйкесін жартылай салдандырады. Сондықтан жатқан мал орнынан әрең тұрады, жүргенде арт жағы шойқалаңдайды. Ал, өңеші зақымдалып, эзофагитке ұшыраған мал жем-шөпті әрең жұтады, кейде өңеш тығындалып қалуы мүмкін. Аурудың кейінгі сатысында малдың жотасы мен белінде кішірек түйіндер пайда болады. Сонан соң олар үлкейіп, ортасында тесігі бар төмпешікке айналады. Балаң -құрттар өскен сайын төмпешік ішінен жалқаяқ шығып, маңындағы түкті желімдеп тастайды. Бір малдың арқасында орта есеппен 50-150 балаң -құрттар болуы мүмкін.
Анықтау тәсілдері. Қыстың аяғында гиподерматозға шалдыққан малды қарап зерттейді, арқа жотасының екі жағын алақанмен сипап немесе саусақтарымен басып барлау жасайды.
Мал жотасының екі жағын сипағанда, шоқтықтан бастап құймышаққа дейінгі аумақты қамту шарт. Мұндайда ІІ немесе ІІІ сатыдағы балаң — құрттарды түгел сипап санап шығуға да болады. Бір малдан табылған балаң — құрттардың саны инвазияның интенсивтілігі (ИИ) болып табылады. Процент есебінен көрсетілген табындағы ауру малдың саны-инвазияның экстенсивтілігі (ИЭ) деп аталады. ІІІ сатыдағы балаң — құрттарының түрін ажырату үшін олардың перитремасын зерттеу қажет. H. bovіs балаң — құрттарының перитремасы (тыныс алаңы) шұңғыл – «воронка» тәрізді, ал H.lіneatum балаң-құрттарының перитремасының шұңғылы жоқ теп-тегіс.
Емі. «Мерадок». Негізі-дорамектин, Ағзада ұзақ уақыт сақталады және 28 күн бойы қайта инвазиядан қорғауды қамтамасыз етеді. Ірі қара және ұсақ мал үшін дене салмағының 1 мл/50 кг мөлшерінде, шошқа үшін 1 мл/33 дозада бұлшықет ішіне қолданылады. Малға препарат мойын аймағына тері астына енгізіледі.
«Ивермек». Ең тиімді антипаразиттік препараттардың бірі. Балаңқұрттар мен ересектерді жояды және 2 аптаға дейін әсер етеді. Мойынға бұлшықет 1 мл/50 кг дозада ішіне тек бір инъекция қажет.
«Цифлунит». Ол препараттың ұзақ инсектицидтік және репелленттік әсерін қамтамасыз ететін цифлутринге негізделген. Ол жануарларды шыбындардан,гаджеттерден және жылқылардан қорғау үшін қолданылады. Ірі қара малдың гиподерматозына қарсы емдеу үшін омыртқа бойымен таратылатын 10 мл препарат жеткілікті.
Алдын алу және күресу шаралары. Жаздың ыстық күндерінде ірі қараны оқырадан қорғау үшін күндіз малды қорада ұстап, түнде жайған жөн. Бөгелек ұшатын маусымда сауын сиырлардан басқа малды 1 % хлорофос ерітіндісімен немесе үшхлорметафос-3-тің 1% эмульсиясымен әрбір 20-25 тәулік сайын бүркіп отыру шарт. Ол үшін ДУК машинасын, ЛСД және бүріккіші бар машиналар қолданылады.
Гиподерматоздың алдын алу және жою мақсатында ауру қоздырушысының биологиясын, эпизоотиялық ерекшеліктерін, жергілікгі табиғи климат жағдайын және шаруашылықты жүргізу технологиясын ескере отырып шаруашылық ұйымдастыру, ветеринариялық-санитария-лық және емдеу алдын алудың кешенді шараларын жүргізеді.
Шаруашылық ұйымдастыру шараларына кіретіндері: жануарларды жем шөппен қамтамасыз ету, азықтандыру, суару және ұстау орындары зоогигиеналық талаптарға сай болуы керек.
Ветеринарнариялық санитариялық шараларға кіретіндері: қоралар-дан, жайылу алаңдарынан қиларды уақытылы тазалау, қораларды, жазғы загондарды, қоршауларды шараушылық жүргізу техиологиясын ескере отырып дезинфекциялау.
Жайылымдарға оқалақ балаңқұрттарымен зақымданған малдар, сондай-ақ шаруашылыққа жаңа түскен малдар инсектицедтермен алдын ала дәріленбей жіберілмейді
Оқалақ ұшу кезеңінде малдарды қораларда, лапас астында ұстайды, таңертең оқалақ ұшқанға дейін, кешке олардың ұшу кезеңі аяқталған мерзімде, жаяды.
Гиподерматозбен күресудің кешенді іс шараларындағы негізгі әдісі болып, мал денесіндегі бөгелек балаңқұрттарының бірінші сатысына қарсы дәрілейді,күзде бөгелектердің ұшуы тоқтаған кезде домдайды.
Гиподерматоздан таза емес аймақтарда барлық жануарлар химиотера-пиядан өтеді.
Ірі қара малдарын зерттеу және балаңқүрттардың 1 -2 сатысына қарсы химиотерапия жүргізуді республиканың оңтүстік аймағында ақпан-наурыз айларында, орталық және солтүстік бөліктерде сәуір-мамыр айларында жүргізеді.
Эффективные средства для дезинфекции помещений при вывлении особо опасных болезней животных?
Имеется основное правило для проведения дезинфекции утвержденный Приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 29 июня 2015 года № 7-1/587. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 августа 2015 года № 11940.
Основное назначение этих мероприятий — разорвать эпизоотическую цепь путем воздействия на ее важнейшее звено — факторы передачи возбудителя болезни от источника инфекции, инвазии к восприимчивому организму.
Дезинфекция, дезинвазия являются важнейшим звеном в системе профилактических, противоэпизоотических мероприятий, обеспечивающих благополучие животных, включая птиц по инфекционным, инвазионным болезням, безопасность человека в отношении зоонозов, санитарное качество продуктов, сырья и кормов животного происхождения. Основное назначение этих мероприятий — разорвать эпизоотическую цепь путем воздействия на ее важнейшее звено — факторы передачи возбудителя болезни от источника инфекции, инвазии к восприимчивому организму. Для дезинфекции, дезинвазии используют средства, разрешенные к применению КВКиН Министерства сельского хозяйства РК, имеющие сертификаты завода изготовителя, удостоверяющие их соответствие требованиям.
Возможно ли обеззараживание сибиреязвенных захоронений, если да при каких условиях?
Поддержанию эпизоотологического и эпидемиологического неблагополучия в стране способствует наличие большого числа стационарно неблагополучных по сибирской язве пунктов (СНП), на территории которых имеются многочисленные захоронения трупов животных, павших от сибирской язвы. По данным исследований, практически каждый пятый населенный пункт РК является стационарно неблагополучным по сибирской язве. Резервуаром возбудителя сибирской язвы служит почва и другие объекты окружающей среды, содержащие возбудителя в споровых и вегетативных формах. Почвенными очагами считаются скотомогильники, биотермические ямы и другие места захоронения трупов животных, павших от сибирской язвы. В целях обеспечения безопасности сибиреязвенных захоронений:
— проводят работы по содержанию в надлежащем санитарном состоянии сибиреязвенных скотомогильников, биотермических ям, отдельных старых захоронений животных, павших от сибирской язвы: устанавливают ограждения по всему периметру, исключающие случайный доступ людей и животных, формируют по всему внутреннему периметру канавы и обозначают их предупреждающими табличками с надписью «сибирская язва»;
— принимают меры по обеззараживанию почвы в местах с достоверно установленными границами захоронений трупов животных, павших от сибирской язвы;
— обеспечивают контроль за недопущением использования территорий, находящихся в санитарно-защитной зоне сибиреязвенного скотомогильника, для проведения какой-либо хозяйственной деятельности (организации пастбищ, пашни, огородов, водопоев, работ, связанных с выемкой и перемещением грунта, строительства жилых, общественных, промышленных или сельскохозяйственных зданий и сооружений). Для обеззараживания объектов, контаминированных возбудителем сибирской язвы, применяют методы и дезинфицирующие средства, обладающие спороцидной активностью:
— высокая температура путем кипячения, действия сухого горячего воздуха или пара; камерные методы обеззараживания вещей с использованием парового, паровоздушного и пароформалинового методов;
— химические дезинфицирующие средства на основе спороцидно действующих веществ, а также композиционные препараты на их основе или применяемые при повышенной температуре +50-70 С.
При применении дезинфицирующих средств необходимо строго руководствоваться инструкциями (методическими указаниями) по применению конкретного препарата.
Бешенство животных, основные методы лабораторной диагностики?
Одним из древнейших и опасных инфекционных заболеваний человечества является бешенство. Опасность, которую представляет бешенство для жизни людей и животных, к сожалению, не имеет тенденции к снижению.
Практическое значение этой болезни определяется широким распространением среди многих видов животных, высоким летальным исходом больных бешенством и отсутствием эффективных средств лечения.
Несмотря на то, что эпизоотии бешенства поддерживаются в настоящий период главным образом дикими животными, человеку угрожают прежде всего собаки и кошки. Поэтому вопросам диагностики заболевания собак уделяется пристальное внимание.
Современная и точная лабораторная диагностика бешенства, особенно экспресс-диагностика, остается актуальной для практической ветеринарной медицины.
Диагностику бешенства собак проводят как посмертно, так и прижизненно.
Противоэпизоотические мероприятия при бешенстве включают диагностику болезни и профилактическую иммунизацию домашних, диких плотоядных и сельскохозяйственных животных с последующим контролем эффективности вакцинации.
Методы диагностики бешенства, рекомендуемые Комитетом экспертов ВОЗ, требуют специального оборудования и предназначены, в основном, для постмортальных исследований. Методов диагностики бешенства животных по усовершенствованной схеме получения антирабической сыворотки, позволило значительно повысить диагностическую чувствительность методов РДП И РИФ. При разработке метода диагностики бешенства на мембранном сорбенте с помощью неионного детергента МЭСК был разработан метод выделения N-антигена вируса бешенства из вирусной суспензии, очищенной УДс, что позволило получить моноспецифическую анти-N сыворотку. На основе моноспецифической анти-N сыворотки разработан упрощенный метод МС-ИФА для диагностики бешенства. Разработанная тест-система МС-ИФА по чувствительности превышает ТФ-ИФА. Это работа выполнена мной лично.
Бруцеллёз животных, вакцинация как основной метод профилактики?
Противоэпизоотические мероприятия при бруцеллезной инфекции должны быть комплексными, своевременными и реально выполнимыми и направлены на разрыв эпизоотической цепи, основными звеньями которой, как известно, являются источник инфекции (больное животное), механизм передачи возбудителя болезни (факторы передачи и переносчики инфекта) и восприимчивый к нему организм (здоровое животное, человек). Диагностические методы при бруцеллезе животных:
- Официальными методами серологической диагностики бруцеллеза животных, как для скрининга, так и для искоренения являются: для КРС, МРС, лошадей, верблюдов, свиней — РБП, РСК, РА; для плотоядных — РА.
- В благополучных хозяйствах животных (не вакцинированное поголовье) на бруцеллез исследуют: КРС, МРС, верблюдов, маралов – начиная с 12 месяцев и старше; в неблагополучных с 6 месяцев. Вакцинированное поголовье молодняка исследуют: КРС, МРС, верблюдов, маралов — с 18 мес., иммунизированные поголовья взрослых животных – в сроки указанные в Наставлении по применению вакцин. Исследованию подлежат животные независимо от периода беременности. Овцематок и свиноматок исследуют через 1 месяц после окота (опороса).
- Для исследования патологического материала от животных при наличии у них клинических признаков, вызывающих подозрение на бруцеллез, а также материала от положительно реагировавшего животного в благополучных хозяйствах используются бактериологический метод с биологической пробой и ПЦР. Эти методы применяются не только для выяснения статуса стада (отары) по бруцеллезу, а также для определения дальнейшей стратегии борьбы с бруцеллезом. В случае выделения культуры бруцелл животных этой ЭЕ подвергают – депопуляции.
Вакцина против бруцеллеза, предназначенная для применения, должна быть зарегистрирована в Республике Казахстан или государствах-членах Евразийского Экономического союза и находиться в списке рекомендованных Всемирной организацией здоровья животных (МЭБ), опубликованных на сайте www.oie.int.;
Выбор вакцины против бруцеллеза осуществляется владельцами животных и согласовывается с ГВО. Приобретение вакцин для иммунизации молодняка животных против бруцеллеза в неблагополучных и угрожаемых по бруцеллезу хозяйствах и их применение осуществляется за счет средств госбюджета, а для иммунизации или реиммунизации взрослых животных за счет владельцев животных.
В ЭЕ где зараженность бруцеллезом превышает 5% рекомендуется проведение иммунизации молодняка вакцинами, рекомендованными МЭБ.
Если процент инфицированных животных превышает более 10% может быть рассмотрен вопрос о массовой вакцинации или депопуляции;
По эпизоотологическим показателям в отдельных ЭЕ допускаются ревакцинация телок перед случкой или коров инаглютиногенными вакцинами из R-форм бруцелл, сниженной дозой вакцин из S-форм или же путем ее коньюктивального введения.
Лептоспироз, диагностика, профилактика?
«Микробиология, вирусология и иммунология».
При обнаружении больных или подозрительных по заболеванию необходимо брать не менее 50-ти проб крови от животных каждого скотного двора, свинарника и т.д.; а у погибших — паренхиматозные органы, повторно кровь берут у тех же животных через 7-10 дней.
Рекомендуется непосредственно в хозяйстве микроскопировать мочу не менее чем 100 животных.
В лабораторной диагностике лептоспироза применяют 3 метода исследования: бактериоскопический, бактериологический, серологический
По результатам лабораторных исследований диагноз на лептоспироз считают установленным, а хозяйство признают неблагополучным в любом из следующих случаев: лептоспиры обнаружены при микроскопическом исследовании в крови или суспензии из органов животных, абортированном плоде, моче или органах лабораторного животного, павшего после заражения исследуемым материалом; культура лептоспир выделена из патологического материала или из органов лабораторного животного, зараженного исследуемым материалом; лептоспиры обнаружены в гистологических срезах почек или печени, импрегнированных серебром по Левадити; титр антител нарастает в пять раз и более при повторном исследовании сыворотки крови по РМА через 7-10 дней или при обнаружении антител у ранее нереагировавших животных; специфические антитела обнаружены в сыворотке крови при однократном исследовании по РМА в титре 1:100 и выше — более чем у 25%-тов обследованных животных, или по РА (1-4 креста) более чем у 20%-тов.
Необходимо проводить дифференциальную диагностику и исключить у КРС и МРС злокачественную катаральную горячку, бруцеллез, трихомоноз, листериоз, сальмонеллез, вирусные пневмоэнтериты, гемоспоридилзы, кормовые отравления.
Мероприятия:
- Хозяйство, в котором диагностирован лептоспироз, объявляют неблагополучным. О выявлении больных животных ветеринарный врач хозяйства немедленно сообщает уполномоченным органам, выявляет источник заноса возбудителя инфекции в хозяйство, организует мероприятия по ликвидации болезни. 2. Разрабатывается план оздоровительных мероприятий с указанием необходимых диагностических исследований животных, ветеринарно-санитарных и организационно-хозяйственных мероприятий со сроками их проведения и ответственных и контролирующих лиц. 3. Больных и подозрительных по заболеванию животных — изолируют и лечат; в последующем их подвергают убою. Остальных, клинически здоровых взрослых животных исследуют в РМА (или РА) положительно реагирующих изолируют, лечат антибиотиками и либо прививают вакциной, либо переводят на откорм с последующей сдачей на убой.
Молодняк вакцинируют и выращивают изолировано. Однако молодняк, родившийся до или через месяц после проведения мероприятий, после вакцинации отправляют на откорм. 4. Ограничения снимают в хозяйствах после установления их благополучия лабораторными исследованиями через 2 месяца после завершения противолептоспирозных мероприятий. При этом исследуют сыворотку крови от ремонтного молодняка, а у крупного рогатого скота различных возрастных групп, хряков, ремонтных и основных свиноматок, кроме того, берут не менее 100 проб мочи от каждой тысячи животных. Повторные исследования животных на лептоспироз в ранее неблагополучных хозяйствах проводят через 6 месяцев после снятия ограничений.
Лечение основано на специфических и симптоматических методах:
- Поливалентная гипериммунная противолептоспирозная сыворотка в разовых дозах: КРС – 50-120 мл; телятам – 20-40 мл; овцам, свиньям, пушным зверям – 5-30 мл. Особо эффективна в начале заболевания. При тяжелом течении можно применить повторно. При введении внутривенно используют половину дозы.
- Антибиотики: стрептомицин (10-12 тыс. ЕД на 1 кг веса 2-3 раза с интервалом 2-3 дня).
- Для поддержания энергетического обмена и лечения гипогликемии — глюкоза 40-% раствор, внутривенно КРС – 500мл, молодняку – 50-200 мл.
Для устранения атонии желудочно-кишечного тракта – слабительные препараты.
Для поддержания сердечной деятельности – кофеин крупным животным – 2-3 г, овцам, свиньям – 0,5-2г.
Для специфической профилактики рекомендуем применять поливалентную вакцину против сельскохозяйственных животных и пушных зверей, разработанную учёными кафедры «Микробиологии, вирусологии и иммунологии». Для изготовления вакцины использованы штаммы, выделенные от животных на территории Республики Казахстан, что гарантирует высокую эффективность препарата.
Болезни молодняка крупного рогатого скота, их профилактика?
Наиболее острой проблемой для хозяйств, занимающихся разведением и выращиванием крупного рогатого скота – это заболеваемость и гибель молодняка. По статистике на первом месте среди болезней молодняка крупного рогатого скота, по-прежнему, стоят болезни желудочно-кишечного тракта (до 100 %), на втором – поражения респираторного тракта (до 62,4 %), на третьем – полиартриты (до 49,1 %).
На первом месте в структуре болезней новорожденных телят (в возрасте от 1 до 30 дней) стоят нарушения работы желудочно-кишечного тракта. гибель может достигать – 55 % от числа заболевших. Причинами заболеваемости молодняка и падежа, по большей части, становятся вирусные и бактериальные инфекции, а также их ассоциации. Затем по достижении животными 15-дневного возраста и старше ветеринарные специалисты сталкиваются с развитием различных болезней респираторного тракта бактериальной этиологии у телят. Как правило, заболевание протекает по типу смешанных инфекций.
В условиях агропромышленного комплекса получили большое распространение среди них заболевания, вызываемые условно патогенной микрофлорой. Это факторные болезни, проявляющиеся при наличии ряда дополнительных патогенных агентов и влияний. К факторным заболеваниям молодняка относятся сальмонеллезы, пастереллезы, стрептококкозы, анаэробная энтеротоксемия, эшерихиозы. Не смотря на различие возбудителей, эти заболевания входят в одну группу, так как протекают при схожей клинической картине, при одинаковых условиях, часто наблюдается ассоциативные течения.
Предрасполагающие факторы:
- несбалансированное кормление;
- скученное содержание телят в группах;
- неправильно подобран корм возрастной группе;
- несвоевременная дача молозива, либо ее замена;
- недостаток витаминов в рационе;
- отсутствие дезинфекционных работ;
- вакцинация больного поголовья.
Для факторных болезней характерна высокая контагиозность и летальность, доходящая до 100%. Это связано с несвоевременной диагностикой и ошибками при ее проведении.
Симптомы при факторных болезнях самые распространенные:
- респираторный синдром – кашель, одышка, учащение дыхания, носовые истечения, области притупления, хрипы при аускультации;
- желудочно-кишечный синдром – понос, кровь и слизь в фекалиях, сильное истощение;
- нервная клиника – угнетение, вялость, судороги, плавательные движения.
Телята, поросята и другой молодняк отстает в росте, быстро худеет, наблюдается общее угнетение.
При вскрытии у павшего молодняка наблюдается схожая патологоанатомическая картина:
- поражение печени;
- септическая селезенка;
- лимфадениты;
- воспаления и изъязвления желудка;
- различные стадии воспаления легких;
- декомпенсационное увеличение сердца, эндокардиты, водянка сердца;
- поражения суставов;
- воспаление кишечника и мезентеральных лимфоузлов;
- нефриты, патологии органов воспроизводства.
Окончательный диагноз для правильного выбора лечения требует отбор проб, но здесь часто встречаются нарушения – неправильное взятие патматериала. Часто патогенные агенты не выявляются, так как материал был отобран у пролеченного животного!
К факторным болезням относятся: Эшерихиоз (колисепсис, колибактериоз, колибацилез) – остропротекающее инфекционное заболевание, вызываемое 5 штаммами E. Coli. Это постоянные обитатели ЖКТ здоровых животных и человека, болезнь проявляется только у ослабленного молодняка. Возбудитель устойчив ко многим антибиотикам, что приводит к высокой смертности. Сальмонеллез (паратиф) – ряд кишечых заболеваний, вызываемых условно-патогенными микроорганизмами. В настоящее время насчитывается огромное количество сальмонелл, значительная часть которых патогенна для животных и человека. Наиболее восприимчив молодняк до 5-недельного возраста. Смертность может достигать 90%, течении от молниеносного до хронического. Чаще всего летальный исход наблюдается после перехода на легочную форму болезни. Пастереллез (гемосептицемия, геморрагическая септицемия) – группа инфекционных заболеваний общих для многих видов молодняка сельскохозяйственных животных. Течение от острого до хронического, формы разнообразные: энтеритная, легочная, менингитная, отечная. Анаэробная энтеротоксемия – остро протекающая группа инфекционных заболеваний, опасных для животных и человека. Вызывается патогенными бациллами – Clostridium perfringens. В кишечнике у здоровых животных обитают непатогенные споровые формы, развитие клинических признаков начинается при воздействии внешних признаков. Стрептококкозы (диплококковая септицемия, энтерококковая септицемия) – группа инфекционных заболеваний, вызываемых патогенными кокковыми бактериями. Болезнь проявляется при наличии возбудителя и воздействие внешних факторов. Клиническая картина разнообразная, течение от острого до хронического. Кандидамикоз (кандидоз) — заболевание, вызываемое патогенными микрогрибами. Проявляется у взрослых животных в форме патологий кожи и половых органов. У молодняка наблюдается генерализованная инфекция с поражением органов ЖКТ, дыхания. Поражаются домашние и сельскохозяйственные животные, заболеванию подвержен и человек.
Главным в профилактике и терапии болезни является ее своевременность и комплексность.
В ЭТОЙ СВЯЗИ учеными кафедры «Микробиологии, вирусологии и иммунологии» Казахского национального аграрного исследовательского университета предлагаются ПРЕПАРАТЫ ДЛЯ СПЕЦИФИЧЕСКОЙ И НЕСПЕЦИФИЧЕСКОЙ ПРОФИЛАКТИКИ:
- обязательная вакцинация маточного поголовья перед отелом. Нами предлагается живая поливалентная вакцина против колибактериоза сельскохозяйственных животных (Применение в соответствии с инструкцией!). Вакцинируют стельных коров в возрасте 8 месяцев стельности. Иммунитет наступает через 14 суток и сохраняется на протяжении 12 месяцев.
- После рождения до приема первой порции молозива проводить выпаивание пробиотическим препаратом Энтерокол (по инструкции).
- 20 – дневном возрасте проводить ассоциированную вакцинацию против сальмонеллеза, стрептококкоза и пастереллеза.
КРОМЕ ЭТОГО НЕОБХОДИМО ПРОВЕДЕНИЯ ОБЩИХ МЕРОПРИЯТИЙ:
- Отдельное содержание стельных коров в родильном отделении;
- обработка конечностей и пола формальдегидом за 2 недели до родов;
- полноценное кормление;
- прием теленка осуществляется на мат из соломы или мешковины;
- молодняк помещается в чистые и обработанные клетки;
- обязательная дача молозива в первые часы жизни, после дачи пробиотика;
- дезинфекция всех помещений в производственные окна;
- соблюдение гигиены персонала, предметов ухода и обслуживания.
Лечение животных:
- Специфическая терапия — поливалентная гипериммунная сыворотка против колибактериоза.
Назначается в следующих дозах:
- телятам до 5 дней по 30 – 45 мл внутримышечно;
- телятам старше 5 дней – 50 – 60 мл;
- Антибиотики и сульфаниламиды
Рекомендуется производить устойчивость данного штамма к конкретным антибиотикам и целесообразно применять антибиотики в сочетании с сульфаниламидными препаратами:
- левомицетин по 15-20 мг/кг дважды в день;
- тетрациклин, биомицин – 10-20 мг дважды в день с молозивом;
- мономицин, неомицин – 10 – 30 тыс. ЕД/кг;
- сульфадимезин, фталазол, сульцимид;
- фуразалидон, фуразидин;
- Устранение интоксикации — симптоматические средства применяют для восстановления водно-солевого обмена, кислотно-щелочного равновесия, нейтрализации токсинов и компенсации в организме дефицита белков, углеводов и витаминов:
- инфузионная терапия;
- витаминотерапия;
- спаивание солевых растворов и густых отваров.
- Эффективны при колибактериозе левомицетин, террамицин, биомицин, тетрациклин.
Пироплазмидозы – новые методы диагностики, лечения, профилактики?
Бұл көбінесе жіті, жітілеу түрде өтетін, маусымдық, трансмиссивтік, протозоидтық, ішкі торшалық (эндоглобулярлық) тоғышарлар туғызатын бір топ аурулар. Бұл аурулар малдың денесінің ыстығының көтерілуімен, кілегей қабаттарының бозаруымен, немесе сарғыш тартуымен, қан айналымы мен жүрек, асқазан қызметтерінің бұзылуымен, гемоглобинуриямен сипатталады.
Бұл топқа жататын аурулар:
- Ірі қара, қой мен ешкі, бұғылар, шошқа, жылқы және иттер пироплазмозы.
- Ірі қара, қой мен ешкі бабезиозы.
- Ірі қара, қой мен ешкі франсаиеллезы
- Ірі қара, қой мен ешкі тейлериозы (солма)
- Жылқы нутталиозы
Пироплазмидоздардың эпизоотологиясы. ТМД елдерінің территорияларында пироплазмидоздар кеңінен таралған. Бірақ олар солтүстік және орталық аймақтарында сирек кездеседі. ТМД елдерінің солтүстік батыс аймақтарында ірі қара малының бабезиозы кеңінен белгілі. Ресейдің орталық облыстарында және Сібірдің кейбір облыстарында ірі қараның бабезиозы, жылқының пироплазмозы және нутталлиозы кездеседі. Пироплазмоздар өте жиі солтүстік Кавказда және Кавказдың арғы жағындағы мемлекеттерде, Орта Азия республикаларында, Қазақстанда, Қиыр Шығыста таралған. Ауылшаруашылық малдарының пироплазмидоздарының пайда болуына және таралуына эпизоотологиялық факторлар әсер етеді олардың ішінде үш буыннан тұратын эпизоотологиялық тізбек болады. Бірінші буын — қоздырғышпен инвазияланған жануар; екінші буын- тасымалдаушы кене; үшінші буын – ауруға бейім жануар. Пироплазмидтер бірінші буыннан – донор — жануарлардан, екінші буынға-тасымалдаушыларға, ал олар арқылы үшінші буынға-ауруға бейім жануарлар-реципиенттерге беріледі. Соңғылар инвазияны қабылдап алып, тасымалдаушылар үшін донор-жануарларға айналады да, сонан соң олар бейім жануарларға ауру таратады. Бұл аурулардың эпизоотиялық тізбегі осылай ұштасып, ауру қоздырғыштары осылай жылдан жылға жануарлар мен тасымалдаушы-кенелер арасында, эпизоотиялық тізбектің бір буыны шығып қалғанша, жылжи береді. Бұл тізбектің ең осал буыны – жайылым (иксодид) кенелері, олар өздеріне қолайлы жағдайы бар биотоптарда ғана өмір сүреді. Сондықтан жайылымдардағы олардың биотоптарын мелиорация шараларымен жою қажет.
Пироплазмидоздардың диагностикасы. Пироплазмидоздарға диагноз қою үшін мал қаны тексеріледі, бірақ одан паразит табылғанымен оған диагноз қойып, арнайы ем тағайындау дұрыс болмауы мүмкін. Себебі, паразит оны тасымалдаушы мал қанында да кездесе береді. Сондықтан диагноз кешенді зерттеулер нәтижесінде ғана қойылуы қажет. Ол үшін анамнезді, эпизоотологиялық деректерді, ауру белгілерін, патанатомиялық, зертханалық зерттеулерді және т.б. есепке алады.
Анамнез деректерін жинағанда малдың ауырған уақыты (жайылымда немесе қорада) ауру тасымалдаушы кенелердің барлығы, аурудың сипаты, ауру барысының ұзақтығы есепке алынады.
Сонан соң белгілі бір аурудың эпизоотологиялық деректері сарапқа салынады. Пироплазмоздар эпизоотиялық түрде кездесетіні мәлім, мұндай жерлерде айрықша тасымалдаушылар және аурудың белгілі бір маусымда болуы шарт. Аурудың өткен жылдары осы жайылымдық алқапта болған болмағанын білу қажет. Сондай-ақ, пироплазмидоздар біздің елімізде жылдың жылы кезеңінде ғана кездеседі.
Сау алқаптан әкелінген ересек мал пироплазмидоздардың ауыр түрімен ауырып, көп мал шығынға ұшырайды. Әсіресе, сүтті сиырлар мен асыл тұқымды малда бұл ауру ауыр түрде өтеді. Диагнозын анықтауда кілегей қабықтары күйінің де маңызы аз емес (бозаруы, сарғыштануы, қанталауы). Жүрек соғуының күшеюі немесе мес қарынның атониясы сияқты белгілер малдың бабезиидтерге шалдыққанын көрсетеді.
Аурудың симптоматикасын зерттегенде, әсіресе аралас немесе ұқсас аурулардың белгілеріне көңіл аудару шарт. Малда демікпе, өте қатты күйзелу, ыстығы көтеріліп, гемоглобинурия болмаған жағдайларда мал топалаңының күдігін тудырады. Дене ыстығы қалыптағыдай болып несебіне қан араласса, лептоспорозға күдік тудырады.
Патологиялық-анатомиялық зерттеулер. Өлексені ашып-сойғанда талақтың тұрқына, ұлтабардағы, сірі қабықтардағы және жүректегі қанталауға көңіл аударады. Қуықтағы несептің түсін айыру қажет. Топалаңнан ажырату үшін қанның түсін және ұю қасиетін айыру қажет. Талақтың ұлғаюы, қанның қызғылт-қызыл түсі, гемоглобинурия бабезиидоз инвазияларының барлығын көрсетеді. Қанды микроскоппен тексергенде бабезиидтерді көруге болады. Жылы кезеңде ұзақ уақыт жатып қалған өлекседен алынған қанда бабезиидтер мүлде болмайды немесе олардың пішіні өзгереді (дөңгелек пішінді). Бабезиидоздармен ауырып, айрықша препарат енгізгеннен кейін өлген малдан алынған қан жағындысында да паразиттер табылмауы мүмкін.
Зертханалық әдістер қан жағындысын зерттеуді қамтиды. Бабезиидоз аурулары қоздырғышын табу үшін қан жағындысын аурудың бас кезінде және оның даму кезіңінде алады. Жағынды дайындау үшін құлақ терісінен алынған қанның ең бірінші тамшысын пайдаланады. Жағындыны Романовский әдісімен бояйды. Қанда паразиттің бірен-саран кездесуі, аурудың белгілері болмаған жағдайда (нутталиоз, пироплазмоз), оның этиологиялық себебі емес, тасымалдаушы екендігін көрсетеді. Сондай-ақ, микроскопия жүргізгенде базофильдік түйіршіктерге, эритроциттердің тұрқы мен пішініне және олардың боялуына көңіл аудару шарт. Мұның өзі патологиялық процесті дұрыс бағалауға мүмкіндік береді. Керек жағдайларда қосымша зерттеулер жүргізіледі: эритроциттер мен лейкоциттер саны анықталады, эритроциттердің шөгу жылдамдығы (СОЭ) байқалады және т.б. Нутталиоз және басқа пироплазмидоздарды анықтау үшін комплементті байланыстыру реакциясы пайдаланылады.
Емі. Ауру қоздырғышына қарсы бағытталған және ауру белгілеріне қарай симптоматикалық ем қолданылады. Малды тыныш қораға немесе көлеңкеге байлап, балғын көк шөп, бақша дақылдарының сабағынан кесілген тамыр-түйінді өсімдіктерді, күніне 3 реттен 2-3 л сүт немесе тартылған сүт және айран беріледі. Тейлерияларға қарсы 3,5 мг кг мөлшерінде 7 % азидин бұлшық ет аралығына егіледі, 4-6 сағат өткеннен кейін күре тамыр арқылы 0,5 мл/кг мөлшерінде 10 % хлорлы натрий және әр мал басына 1-2 г 1-2 % аскорбин қышқылы жіберіледі.
Екінші күні күре тамыр арқылы 0,015 г/кг 5 % террамицин немесе бұлшық етке 2000-5000 өлшем/кг окситетрациклин егіледі. Кешке малдың тірілей салмағының әрбір 100 кг 100 мл-ден кальций глюконаты бұлшық етке жіберіледі. Үшінші күні кофеин және 0,01-0,005 г/кг мөлшерінде 10 % сульфадемезин бұлшық етке егіледі.
Емнің тағы бір түрі: күніне 1 реттен 3 күн ұдайы 1 мг/кг мөлшерінде хиноцид, ал төртінші және бесінші күндері 12,5 мг/кг бигумаль 1 % ерітінді түрінде ауыз арқылы ішкізіледі.
Ауру қайталаған жағдайда, малдың ыстығы қайтқанша және одан кейін 2 күн ұдайы осы екі дәріні қоса қолдануға болады.
Димипирин – ауырғанды басатын, ыстықты түсіретін, қабынуға қарсы қасиеттері бар препарат. Бұлшық етке 1мл/ 10 кг салмаққа бір рет салынады.
Симптоматикалық ем: ауыз арқылы ішке 3,0-5,0 г кофеин, 10,0 г фталазол, 50 мг хлорлы кобальт, 500 мг тотияйын күніне 1 рет және күніне 1 реттен 2-3 күн ұдайы 300-500 мг-нан В12 витамині бұлшық етке егіледі. Соңғы кездерде тейлериозға қарсы құрамында 5% -ті бупарваквоннан тұратын дәрілер (Бупакон, Фармакон, Бутолекс т.б. ) қолданылады: 1мл/20кг тірі салмаққа бұлшық етке 1 рет, асқынған жағдайда 24 сағаттан соң қайта егіледі.
Алдын алу және күресу шаралары
Ауруының алдын алу мақсатында емдік-алдын алу шараларының кешенін жүргізу қажет.
Шаруашылық субъектілерінің басшылары аурудың тасымалдаушылары — кенелермен жанасуын болдырмайтын жағдайда малдарды ұстау қажет, ол үшін:
— ауруға бейім малдарды кенелерден таза қораларда ұсталуын қамтамасыз етеді;
— бейім малдарды қорада және қорада-лагерьде күтіп-бағуды немесе жоғары таулы жайылымдарда жаюды ұйымдастырады.
Егер мұндай жайылымдар болмаған жағдайда, малды жайылым кенелерінен арылту үшін немесе оларды дарытпау мақсатымен 1 % хлорофос ерітіндісі немесе 0,1 % күйдіргіш натрий (сілті) қосылған 0,5 % хлорофос ерітіндісі қолданылады. Сондай-ақ, 3 % СК-9 (хлорлы скипидар) эмульсиясын, 3 % полихлорпинен немесе парисар, дикрезил, бутокс, экомектин, клемит сияқты басқа акарацидтер ерітінділерін қолдануға болады. Осы көрсетілген ерітінділер мен эмульсиялар кене көп таралған маусымда әрбір 7-10 күн сайын қолданылады. Бұл дәрілер ірі қараның жасына байланысты әрбір малға 1-3 л мөлшерінде ДУК, ЛСД-2 машиналарымен немесе гидропультпен бүркіліп отырады. Кейбір Hyalomma sсupense сияқты жайылым кенелері мал қораларында кездессе, ондай қораларды 1,5 % хлорофос ерітіндісімен дәрілеу керек. Бұдан кейін қора ішін 4-6 сағат желдетіп, оттықтар ішін ыстық сумен тазалап жуу шарт. Кенеге қарсы ивомек, протеид, неоцидол дәрілерін де пайдалануға болады.
Әкімшілік-аумақтық бірліктің мемлекеттік ветеринариялық инспекторы келесіні жүзеге асырады:
— жердің эпизоотиялық жағдайын ескере отырып, кенелерге қарсы және пироплазмидоздарға қарсы кешенді шаралар жоспарын жасайды;
— сол жерде мекендейтін тасымалдаушы-кенелердің түрлерін анықтайды;
— кенелердің таралу картасын олардың малдарды шағу мерзімін ескере отырып жасайды.
Малдарды кенелерге қарсы өңдеуді жергілікті жердің температуралық шарттарына және кенелердің белсенділігіне байланысты жетісіне бір рет наурыз-қыркүйек айларында, екі жетіде бір рет қазан-қараша айларында және айына бір рет желтоқсан-ақпан айларында жүргізеді.
Наурыз-қыркүйек айларында малдарды өңдеу үшін дымқыл әдісті қолданады, шашу немесе ванналарда тоғыту.
Соңғы жылдары тейлериозға қарсы БЭВИ-ның (Ресей) тірі себінді вакцинасы қолданылып жүр. Тейлериоз болып тұратын шаруашы-лықтарда 6 айдан 18 айға дейінгі жас малды, әсіресе басқа жақтан әкелінген асыл тұқымды малды, ақпан-қаңтар айларында нұсқау ережелеріне сәйкес вакцинациялау қажет. Аталмыш ауруға қарсы Израйль, Иран және Қытай мемлекеттерінде вакцина шығарылып қолданылуда.
Хламидиоз КРС. При положительной по ИФА реакции отсутствуют клинические признаки. Насколько опасно заболевание, что предпринять дальше?
Хламидиоз КРС — сложное инфекционное заболевание со множеством форм. Его вызывают внутриклеточные паразиты рода Chlamidia, разные виды которых поражают отдельные органы или ткани животного. Опасен хламидиоз и для человека. Контролировать заражение практически невозможно, так как потенциальных носителей чрезвычайно много. Ими могут быть другие коровы, купленные в хозяйство и не прошедшие карантин. Носителями бывают домашние и дикие животные, птицы, грызуны, кровососущие насекомые. Занести болезнь в хозяйство может и обслуживающий персонал, не подозревающий о своем носительстве.
Хламидии могут жить в организме до 2-3 лет, при этом не проявлять себя никакими симптомами. Заражение происходит через молоко, мочу, помет, мокроту, сперму. Часто паразиты попадают в организм коров с загрязненной подстилки, если поголовье содержат в антисанитарных условиях. Также животные могут заразиться аэробным, генитальным, внутриутробным способами.
Выбор метода диагностики зависит от клинической формы хламидийной инфекции. Необходимо учитывать, что отдельный серологический тест не может быть использован для цели конечной диагностики, но исследование парных сывороток в динамике позволяет установить острую, хроническую стадии, реинфекцию или перенесенную инфекцию. Определение только одного класса антител не обеспечивает достоверность диагноза. При постановке окончательного диагноза инфекций, вызванных С. trachomatis, с использованием серологических методов анализа необходимо проводить определение IgA и IgG одновременно. Только тогда можно интерпретировать результаты анализа. Наличие невысоких уровней IgG в сыворотке человека может свидетельствовать о ранее перенесенной инфекции, проведенной терапии антибиотиками и т. д. из-за длительного — до 3-6 месяцев — сохранения антител в крови. Четкое нарастание IgG в парных сыворотках (в 3-4 раза от первоначального уровня) свидетельствует об активном течении текущей хламидийной инфекции. В этом случае необходимо параллельное исследование на IgA. Высокий уровень IgA подтвердит активное течение хламидийной инфекции или рецидив хламидиоза.
Эффективная диагностика хламидийных инфекций включает комплекс методов по определению возбудителей и антител. Ранняя и правильная постановка диагноза очень важна для дальнейшего лечения.
Основной профилактический метод — соблюдение ветеринарных правил. Хламидиоз крупного рогатого скота чаще всего распространяется там, где игнорируют санитарные нормы и требования. Поэтому необходимо:
- регулярно чистить коровник
- проводить дезинфекцию мест содержания
- не допускать проникновения в помещения диких животных;
- отпугивать грызунов.
Диагностика и профилактика вирусных болезней импортного скота?
Учитывая различия эпизоотической ситуации в разных странах, Наземный кодекс предлагает несколько вариантов требований, которые должны соблюдаться в процессе торговли. Перед тем, как их устанавливать, следует изучить эпизоотическую обстановку в экспортирующей, транзитной и импортирующей странах.
Эти требования должны быть максимально точны, кратки и ясно выражать пожелания импортирующей страны. Для этого может потребоваться проведение предварительных консультаций между Ветеринарными органами (властями) импортирующей и экспортирующей стран. Это позволит согласовать устанавливаемые требования таким образом, чтобы в случае поступления запроса от уполномоченного ветеринарного врача-сертификатора, он мог получить инструкцию, разъясняющую положения достигнутой между Ветеринарными органами (властями) стран договоренности.
Импортирующая страна должна ограничивать свои требования только теми из них, которые действительно необходимы для сохранения национального уровня защиты. В случае, когда требования являются более высокими, нежели нормы МЭБ, они должны быть обоснованы результатами анализа риска, проведенного на предмет планируемого импорта.
В Список МЭБ включены 9 категорий болезни. В категорию «Болезни крупного рогатого скота» на январь 2021 г. вошли 14 нозологии. Из них 5 паразитарных, 9 инфекционных – (из них вирусной этиологии (4) вирусная диарея, инфекционный ринотрахеит или инфекционный вульвовагинит, заразный узелковый дерматит или нодулярный дерматит, энзоотический лейкоз.
Необходимо знать только, какие диагностические тесты рекомендуются МЭБ для использования в процессе международной торговли животными и животноводческой продукцией.
Диагностические тесты разделены на две категории: «рекомендуемые» и «альтернативные». «Рекомендуемые тесты» оптимальны для определения состояния животных перед отправкой, в то время как «альтернативные тесты» не доказывают отсутствия инфекции на таком уровне, как рекомендуемые.
Лейкоз – реакция иммуннодиффузия в агаровом геле, ИФА (рекомендуемые), ПЦР (альтернативный)
Инфек.ринотрахеит – исследуется семя в реакции вируснейтрализации, ИФА и ПЦР (рекомендуемые тесты).
Нодулярный дерматит — реакции вируснейтрализации (альтернативный тест).
Ринопневмония лошадей — современные методы лечения и профилактики и мыт — современные методы лечения и профилактики?
Ринопневмонияға жасына қарамастан тек тақ тұяқтылар (жылқылар, қашырлар, есектер) сезімтал. Жас өсу бір жылға дейін ең сезімтал. Індеттке -жөтелу және деммен вирус шығаратын ауру жануарлар (тыныс алу түрінде), түсік тастаған биелер түсік жасатқанға дейін вирусты несеппен бөле бастайды. Вирус жыныстық жолмен де берілуі мүмкін. Вирустың таралу факторлары-ластанған жем, су, қоқыс. Ауру әлемнің барлық дерлік елдерінде кездеседі. Аборттардың көп мөлшері пайда болған кезде ұрықтың жасына, патологиялық өзгерістерге ерекше назар аударылады. Серологиялық және вирусологиялық зерттеулерге ұрықтың паренхималық мүшелерінің бөліктері мен жоғарғы тыныс жолдарынан шырыш тампондарын жібереді. Ринопневмониядағы экономиканың әл-ауқаты да ескеріледі. Биелердің вирустық түсік жасауына қарсы нақты емдеу әзірленбеген, ауру жануарларға антибиотиктерді, соның ішінде цефалоспоринді де беруге болады. Ауру жылқылар иммунитетті дамытады, бірақ ол қысқа және 3-6 айдан кейін жануар қайтадан ауруға бейім болады. Ринопневмонияға қарсы профилактикалық санитарлық нормалар мен ережелерді қатаң сақтауға және вакциналарды қолдануға негізделген.
Мыт лошадей вызывает значительный отход жеребят. Тем не менее ветеринарная практика до сих пор не располагает эффективными препаратами, предназначенными для профилактики и терапии этой болезни. В РК против мыта лошадей используют отечественную вакцину «Акынтай». Нашими учеными КазНАИУ разработана новая вакцина против мыта лошадей «Тулпар», который на сегодняшний день проходит апробацию.
Паратуберкуллёз, эхиноккоз — современные методы лечения и профилактики?
Современные ветеринарные правила по борьбе и ликвидации паратуберкулеза в действующем законодательстве РК отсутствуют. Паратуберкулез в благополучных хозяйствах предполагается только клинические осмотры животных не менее двух раз в год: весной перед выгоном на пастбище и осенью перед постановкой на зимнее содержание, а также коров после отела. Ветеринарные правила дополняются обязательным проведением специфических профилактических мероприятий у крупного и мелкого рогатого скота, верблюдов, северных оленей, с использованием аллергических или серологических методов диагностики для доказательства отсутствия циркуляции возбудителя паратуберкулеза в хозяйствах независимо от формы собственности.
По ветеринарным правилам плановые исследования должны проводиться в следующем порядке:
- серологические исследования крупного рогатого скота с 18-месячного возраста, мелкого рогатого скота с 3-месячного возраста — 1 раз в год. Северные олени, верблюды серологическим исследованиям не подвергаются;
- аллергические исследования молодняка крупного рогатого скота в возрасте от 10 до 18 месяцев, мелкого рогатого скота с 3-месячного возраста, верблюдов с 12-месячного возраста — 1 раз в год. Северные олени аллергическим исследованиям не подвергаются. Поступившие животные, восприимчивые к инфекции, также должны исследоваться на паратуберкулез. К восприимчивым относятся жвачные животные – как домашние, так и дикие.
Эхинококкоз аса қауіпті зоонозды гельминтоз, ауруды етқоректілердің ащы ішегінде мекендейтін Echinococcus granulosus деген таспа құрттың балаңқұрт сатысы тудырады, малдардың паренхиматозды ағзалары зақымдалып, малдар қатты арықтап, өлім-жітімге ұшырататын цестодоз. Аурудың медициналық та маңызы зор.
Адамдарда ем тек оперативті-хирургиялық жолмен емдейді, ал жануарларда бұл ем қолданысқа енген жоқ, сондықтан аурудың емі жоқ.
Ал аурудың алдын алу үшін нәжіспен сыртқы ортаға құрттың жұмыртқасын бөлетін етқоректілермен күрес шараларын жүргізу қожет.
Қоздырғыштарының биологиясына байланысты сауықтыру дауалары екi үлкен күрделi бағытта жүргiзiледi:
1) малды және оны күтетiн адамдарды иттердiң нәжiсiмен таралатын таспа құрт жұмыртқаларынан сақтандыру;
2) иттерге ларвоциста көпiршiктерiмен залалданған жануар мүшелерiн бермеу.
- Қой және сиыр өсiретiн шаруашылықтар тек қажеттi иттердi ғана ұстап, оларды есепке алу, арнаулы журналға тiркеу, санын азайту, әрқайсысына «төл құжат» беру сияқты жұмыстар жүргiзедi. Иесiз, қаңғыбас бұралқы иттердiң барлығын құрту шарт. Ең маңызды шара иттердi құрттардан арылту мақсатымен дегельминтизациялар өткiзiлуi тиiс.
Дегельминтизацияны топтастырып жүргiзу (15-20 иттi) әдiсiмен орындағанда жақсы нәтижелерге қол жетедi. Мұндайда тек жұмыс iстелген жер ғана зарарланады, уақыт үнемделедi. Аталған шараны жүзеге асыру үшiн иттердi жерi тегiс, тақыр, елдi мекеннен, жолдан, суаттан алыстау, шеткерiлеу орналасқан алаңға жинау керек. Иттердi дәрiлер алдында шынжырмен темiр не ағаш қазыққа мықтап байлаған жөн. Дәрi берерде тұмсығын арнаулы қысқышпен қысып, басын ұстап отырады. Иттердiң iшек цестодаларына қарсы, тиiмдiлiгi жоғары көптеген антгельминтиктер пайдаланылады, қазіргі кезде заманауи антигельминттерге жататындар:
Филиксан. Бұл дәрiнi иттiң салмағына қарай бередi: 15 кг-ға дейiн 0,4 г/кг, ал 15 кг асса 0,2-0,3 г/кг. Дәрiнi берер алдында оны өте жұқа қағазға орап нанға не қамырға қосып болюс жасайды. Дәрiленген иттi 5-6 сағаттан кейiн тамақтандырады. Осы аралықта оның iшiнен таспа құрттар түсiп қалады.
Фенасал (девермин, верлитил, цестоцид т.т.) иiссiз, ақшыл көк түстi ұнтақ, суда көп ерiмейдi, уландырғыш қасиетi жоқ. Дәрiнi ит салмағының әр кг-на 0,3 кг (300 мг) есебiмен таңертеңгiлiкте аз ғана азыққа, мысалы, 30-50 г ұн қосылған қойыртпаққа немесе 1-2 тостағандай айранға қосып берген дұрыс (салмағы 15 кг-нан аспайтын итке 5 г, салмағы 15-30 кг-дық итке 10 г, ал салмағы 30 кг-нан асатынына 15 г). Егер ит бұл қоспаны жемей қойса, онда оны ашықтырып келесi күнi қайтадан бередi. Иттердi фенасалмен байламай-ақ дәрiлеуге болады.
Дронцит (празиквантел) — жаңа антгельминтик, таблетка түрiнде өндiрiледi. Түссiз өте уақ қиыршықты ұнтақ, суда аз еридi. Дәрiнi әр итке 0,005 г/кг (5 мг) мөлшерде азыққа қосып бередi немесе таблетканы күштеп жұтқызады. Сондай-ақ, альбендозол, ветрифен плюс, альбен С, азинокс плюс, празиктел т.б. антгельминттер.
Дәрiленген иттер үш мәрте нәжiс шығарғанша байлаулы тұрады, ал бақылау жүргiзуге шамасы келмесе, оларды 12-14 сағат бойы босатпайды. Иттерден шыққан құрттарды нәжiсiмен қоса бiр орынға жинап өртеп, көмiп тастайды. Жердiң беткi қабаты да қырып алынып, шұңқырға көмiледi. Қазық шынжыр, қарғыбауларды лаулап тұрған отқа қарып алады.
Иттер емделген алаңды каустикалық соданың (NaOH) 3%-тi ыстық ерiтiндiсiмен дезинвазияланады. Дегельминтизацияның сапалы не сапасыз өткенiн анықтау үшiн 2-3 жұмадан кейiн iшiнара тексеру мақсатымен кейбiр иттердi қайта дәрiлейдi.
Ғалымдардың көпшiлiгi бұл шараны жылына 4 рет, яғни әрбiр тоқсан сайын жүргiзiлуiн белгiлеген. Таспа құрттарды жою үшiн кейбiр ғалымдар иттердi әрбiр 1,5 ай сайын үзбей дәрiлеу қажеттiгiн ұсынады (преимагалды дегельминтизация). Ал ауыл, селодағы жеке меншiктегi иттер жылына 2 рет (көктем, күз) дегельминтизациядан өткiзiлуi тиiс.
- Иттердi тениидоздардан сақтандыру жолдары. Ең алдымен шаруашылықтағы қой мен iрi қараны ларвалды цестоздарға шалдыққандарын сау малдан бөлiп алу қажет. Малдың зақымданғанын анықтау үшiн аллергиялық реакциялар қолданады. Эхинококк берiштерiмен зақымданған өкпе-бауыр, жылауығы бар шарбы-шажырқай, миқұрты бар бас, көпiршiктерге толы басқа мүшелер итке мүлдем берiлмейдi, оларды өртеп жiбередi. Өлекселердi, залалданған ағзаларды шашау шығармай бiр жерге жинап, арнайы пеште өртеп жiбередi немесе Беккари құдығына тастайды. Кейде өлген малды ет-сүйек үгiндiсiн жасайтын заводтарға апарып тапсырады.
1.Хотели уточнить вопрос: как делать прополку при наличии капельных шлангов средствами механизации?
2.Испытали в хозяйстве ТОО Алма Мастер Филдс
3.У нас появился препарат от опадения фруктов
Айтбаев Темиржан Еркасович, д.с.-х.н, профессор, академик НАН РК
Отвечаю на вопрос фермера-овощевода.
Изначально поля, где планируется установить систему капельного орошения, должны быть максимально очищены от сорняков. Это можно сделать парованием в течение 1 года. При этом почва очищается от запасов семян сорняков и от токсиостатков удобрений пестицидов., отдохнет от нагрузки. Есть такие термины, как “токсикоз почвы”, “усталость почвы”. От сорняков поля можно очищать и путем посева многолетних трав (люцерна), которые еще обогащают и оструктуривают почву.
Отличный эффект против сорняков обеспечивает строгое соблюдение овощного севооборота (чередование культур в пространстве и во времени). Сорняки в междурядьях уничтожаются междурядными обработками с использованием специальных культиваторов (на небольших участках можно использовать мини- мотокультиваторы. Быстрый, действенный эффект (гибель до 90-95%) в борьбе с сорняками дает применение гербицидов. В зависмюимости от вида и агробиологических особенностей культуры применяются различные гербициды. При этом необходимо строго соблюдать регламент их применения.
Ручная прополка против сорняков как основной метод – отсталая примитивная технология прошлого века. На данном этапе развития овощеводства Казахстана ручная прополка должна быть дополнительной, поименяться для уничтожения 10-15% (может меньше) сорняков, которые могут остаться после применения агротехнических и химических мер борьбы. Подробную консультацию и рекомендации по борьбе с сорняками фермеру можно дать после полного ознакомления с хозяйством.
Как влияет на плодородие почвы получение двух урожаев в год? Как подбираются культуры для основного и промежуточного посевов? От каких факторов зависит подбор культур в различных регионах Казахстана?
Атакулов Тастанбек Атакулович д.с.-х.н., профессор, академик АСХН РК
Чтобы получить ответы на эти и другие интересующие нас вопросы, мы пригласили на нашу онлайн-консультацию Академика Академии сельскохозяйственных наук Республики Казахстан, доктора сельскохозяйственных наук, профессора КазНАУ Атакулова Тастанбека Атакуловича.
1. Для возделывания с/х культур на юге и юге-востоке благоприятный период составляет около 8 месяцев (со второй декады марта до конца октября) а уборка ранее согреваемых культур например, оз. пшеницы , ячменя проводится вначале июля , а затем поля до глубокой осени около 4-х месяцев пустуют . Вопрос: какие пожнивные культуры можно возделывать в этот период и получать добротный урожай ?
2. Какие пожнивные культуры можно возделывать в этот период и получать добротный урожай ?
Кененбаев Серик Барманбекович, д.с.-х.н, профессор, академик НАН РК
1. На юге-востоке Казахстана как отмечено в вопросе безморозный период (поздно-весенняя и ранне-осенняя заморозка) составляет примерно около 8-ми месяцев. Следовательно, мы должны эффективно использовать имеющиеся пахотные земли ,особенно орошаемые. Вегатационный период каждой культуры составляет примерно 90-120 дней, т.е. на юге-востоке возможно получение 2-х урожаев в год.
2. Как показали результаты исследований предыдущих лет кафедры «Агрономия» Казахского национального аграрного университета (автор Атакулов Т.А.) ,что при изучений около 10-ти повторных посевов (гречиха ,рапс, горчица, горох, лен, вика ,лен и т.д.) почти по всем культурам была получена зеленой массы на корм, повышая сбор кормовых единиц с одного гектара. Кроме того, по трем культурам (гречиха, рапс и горчица) получена дополнительно от 5 до 10 ц/га урожая зерна пожнивных культур. Следует отметить, что на этих пожнивных культурах возможно использования технологии прямого посева .Кого интересует эти вопросы у нас имеется рекомендации.
Для возделывания с/х культур на юге и юге-востоке благоприяный период составляет около 8 месяцев (со второй декады марта до конца октября) а уборка ранее созреваемых культур например, оз. пшеницы , ячменя проводится вначале июля , а затем поля до глубокой осени около 4-х месяцев пустуют . Вопрос: какие пожнивные культуры можно возделывать в этот период и получать добротный урожай ?
Кененбаев Серик Барманбекович, д.с.-х.н, профессор, академик НАН РК
На юге-востоке Казахстана как отмечено в вопросе безморозный период (поздно-весенняя и ранне-осенняя заморозка) составляет примерно около 8-ми месяцев. Следовательно, мы должны эффективно использовать имеющиеся пахотные земли ,особенно орошаемые. Вегатационный период каждой культуры составляет примерно 90-120 дней, т.е. на юге-востоке возможно получение 2-х урожаев в год. Как показали результаты исследований предыдущих лет кафедры «Агрономия» Казахского национального аграрного университета (автор Атакулов Т.А.) ,что при изучений около 10-ти повторных посевов (гречиха ,рапс, горчица, горох, лен, вика ,лен и т.д.) почти по всем культурам была получена зеленой массы на корм, повышая сбор кормовых единиц с одного гектара. Кроме того, по трем культурам (гречиха, рапс и горчица) получена дополнительно от 5 до 10 ц/га урожая зерна пожнивных культур. Следует отметить, что на этих пожнивных культурах возможно использования технологии прямого посева .Кого интересует эти вопросы у нас имеется рекомендации.
1. Какой севооборот предпочтительнее для повышения урожайности сельскохозяйственных культур, а также сохранения (улучшения) плодородия земель.
2. В условиях низкой водообеспеченности определенных территорий, где и как можно найти источник поливной воды.
3. В условиях низкой водообеспеченности определенных территорий, где и как можно найти источник поливной воды.
Калыбекова Е.М. д.с.х.н., профессор
1. Известно, что при несоблюдении севооборота на землях крестьянских хозяйств не только снижается урожайность сельхозкультур, но и, что существенно, беднеют почвы от уменьшения в них полезных органических и неорганических веществ. Ученые и специалисты кафедры имеют большой опыт по вопросам улучшения земель путем проведения различных видов мелиораций, в том числе назначения севооборота и восстановлению нарушенных земель.
2. Такой вопрос часто задают фермеры Мангистауской и соседних этой области регионов, где ощущается недостаток пресной поливной воды. Ученые кафедры имеют теоретические разработки и практический опыт решения данного вопроса.
3. Такой вопрос часто задают фермеры Мангистауской и соседних этой области регионов, где ощущается недостаток пресной поливной воды. Ученые кафедры имеют теоретические разработки и практический опыт решения данного вопроса.
1. Почему почвенно-агрохимический анализ проводить обязательно?
2. Как правильно отобрать пробы для почвенно-агрохимического анализа?
3. Как правильно отобрать пробы для почвенно-агрохимического анализа?
Калдыбаев С.К. д.с.-х.н., профессор
1. Перед внесением удобрений желательно проводить агрохимическое обследование поля. Оно помогает определить кислотность
почвы, содержание в ней гумуса, микро- и макроэлементов и решить, в какую часть поля сколько удобрений вносить. В зависимости от поставленных задач проведение химического анализа отличается периодичностью и сроками. Показатели кислотности и засоленности почвы, содержание важнейших химических элементов рекомендуется измерять не реже раза в год, расширенный анализ с определением концентрации широкого перечня микроэлементов и соединений — раз в несколько лет. Оптимальное время проведения — предпосевной период, в свободном от культур поле. Анализ почвы может проводиться при аренде земли, а также экспресс-анализ в период вегетации растений. Определяется использование потенциала почвы, комплекс мелиоративных мероприятий для её оздоровления, состав и нормы внесения удобрений, разработки карт дифференцированного внесения удобрений.
2. Результаты любого анализа зависят от правильного отбора проб и предварительной их обработки. Отбор проб для агрохимического
анализа необходимо проводить учитывая вертикальную структуру, неоднородность почвенного покрова, рельеф и климат местности. Отбор смешанных образцов лучше всего проводить в весенний период, когда на поле еще не внесены удобрения и не произведены посевы. Второй срок отбора образцов устанавливается после уборки урожая, когда основной запас доступных питательных элементов уже израсходован растениями, а отсутствие посевов не мешает производству. Наиболее часто для отбора смешанных почвенных образцов применяют метод «конверта». Он заключается в том, что на каждом из участков по диагонали или по «конверту» (четыре точки по углам и одна в центре) в его пяти точках отбирают пробы. Если площадь земельного участка меньше 10 га, она делится на три элементарных участка (наименьшая площадь, которую можно охарактеризовать одной объединенной пробой почвы). Размер элементарных участков зависит от общей площади земельного участка. Например, если земельный участок составляет 4 га, то размер элементарного участка будет 1,33 га (4:3).
3. Такой расчет объясняется тем, что с каждого земельного участка малой площади необходимо отобрать не меньше трех смешанных почвенных образца. На площадях более 10 га размер элементарного участка составляет 3 га. Чаще всего точечные пробы отбирают с пахотного горизонта почвы, где глубина составляет 0-20 см. Смешанные образцы почвы составляют из 20 точечных проб (каждая весом 200-300 г), 4 пробы извлекаются по периметру с разных сторон, остальные по двум диагоналям через равные интервалы (100-150 м на участках с однородным почвенным покровом (А) и 10-20 м на участках с неоднородным почвенным покровом (Б)), тщательно перемешивают и берется средняя проба не менее 500 г
1. Какие почвенно-агрохимические анализы важны для обследования поля?
2. Возможно ли провести почвенно-агрохимическое анализы в лаборатории КазНАУ?
1. Проба почвы отбирается из корнеобитаемого слоя. Глубина забора зависит от вида культуры, глубины пропашки и других факторов. Для большинства полевых культур отбирается образец почвы на глубину от 20 до 60 см без учёта верхнего слоя дерна толщиной 2-3 см. Проба почвы с 0 до 20 см отбирается для анализа для нитратного азота, органических веществ, фосфора, калия, pH и растворимых солей. Почвенная проба взятая по профилю со всех горизонтов от 0-60 см используется для анализа нитратного азота и других подвижных питательных элементов.
2. В центре устойчивого земледелия возможно анализировать пробы почв по следующим почвенно-агрохимическим анализам: реакция почвенного раствора (рН), содержание гумуса (органического вещества), легкогидролизуемого (аммонийного, нитратного) азота, подвижных форм фосфора, калия.
1. Топырақтың құнарлылық деңгейін қалай анықтауға болады?
2. Топырақтың тұзданған немесе тұзданбағанын қалай анықтауға болады?
3. Сортаңданған топырақтарды қалай игеруге болады?
Кубенкулов К.К. д.с.-х.н, профессор
1. Топырақ құнарлылығы оның төмендегідей құрам-қасиеттеріне байланысты:
— топырақ кескінінің қалыңдығына;
— гумус қабатының қалыңдылығы мен ондағы гумус мөлшеріне;
— суда еритін тұздар мөлшеріне;
— топырақ құрамындағы шаң, құм және тас мөлшеріне.
Осы және басқа да көрсеткіштеріне байланысты топырақтардың құнарлылық деңгейлері 100 баллдық шкала бойынша негізінен 20-45 балл аралығында ауытқыйды. Ең төменгі балл нөл болса ең жоғарғы 70 баллды құрайды. Топырақ құнарлылығы көрсеткіші жер салығының мөлшеріне әсер етеді.
2. Әрбір фермер өзінің топырағының тұзданған немесе тұзданбағандығын айыра білу керек. Себебі біздің елде бұрынғы КСРО-дағы тұзданған топырақтардың 80% аумағы қалыптасқан. Топырақтардың тұзданғандығын білу үшін бұрын совхоз, ал қазір ауылдық округ территориясы ірі масштабты топырақ карталарымен қамтамасыз етілген. Осы карта және оған берілген түсініктемемен таныса отырып, әр фермер өзінің учаскесінде қандай топырақтар кездесетіндігін, олардың шекараларын, аумағын, құнарлылық деңгейлерін (100 баллдық өлшемде) және қалай тиімді пайдалану жолдары туралы нақты ұсыныстарды алуға болады.
3. Фермер учаскесінде сортаңданған топырақтар кездесетін болса, егер ауылдық округте топырақ картасы болған жағдайда, онда мұндай топырақтарға тиісті шараларды қолдану керек. Олар негізінен топырақты ерте көктемде немесе күзде сумен шаю әдістері. Ал топырақтар сілтілі тұздармен (содамен) сортаңданған жағдайда оларды бірінші ретте химиялық мелиорациялаудан кейін ғана, яғни гипс, күкірт және күкірт қышқылдарын бергеннен кейін сумен шаяды. Әлбетте тұзданған топырақтарды мелиорацияланғаннан кейін жаздық арпа немесе бидайдың астында жоңышқа өсіріледі.
Жер шары халқының көбеюі және олардың іс-әрекеттері қоршаған ортаға, табиғатқа және климатқа қосымша әсер ететін болады. Сонымен қатар бұл жайт «әлемнің кейбір жерлерінде азық-түлік дағдарысына әкелуі әбден мүмкін». Бұл білім және технологиядағы түпкілікті шешім талап ететін үлкен мәселе. Сіз басқарып отырған университет ғалымдарының осы мәселеге жауап болатын ұсынысы бар ма?
Серикбаева А.Д. д.с.-х.н., профессор
Біз бұл мәселені шешудің жолдарының бірін ұсынамыз. Тағамдық өнімдердің ассортиментін кеңейту бойынша заманауи тұрғыда жасалынатын ғылыми-зерттеулер төрт бағытта жүргізілуі тиіс.
Біріншіден, көп дәнді (интегрирленген) ұн өндіру технологиясын жасау және өндіріске енгізу;
екіншіден, жылдам дайындалатын көп дәнді өнімдер өндірудің отандық технологиясын жасау және өндіріске енгізу;
үшіншіден, көктеп өсірілген астық шикізаты экстракты негізінде сусын өндірудің отандық технологиясын жасау және өндіріске енгізу.
төртіншіден, ұзақ мерзімде сақталатын экологиялық таза көп дәнді нан өнімдері мен макарондық өнімдерді өндірудің отандық технологиясын жасау және өндіріске енгізу. Айта кету керек, бүгінгі таңда жоғарыда айтылған ұсыныстардың шамамен 90 пайыздан аса мөлшерде шешімі дайын.
1. Здравствуйте, на моих землях каждой весной появляется много дичек клёна американского, джиды и карагача,
которые приносят много неудобств при обработке почвы, как можно от них избавиться?
2. В прошлом году я создал свой частный древесный питомник, но осенью не успел собрать семена ясеня и клёна, можно ли весной их собрать и посеять
3. Можно ли сейчас заготовить и высадить черенки тополя в условиях Баканаса?
Кентбаев Е. Ж. доктор сельскохозяйственных наук, профессор
1. Здравствуйте, для борьбы с не желательной древесной растительностью существует два основных способа: 1-способ удушения «полоть и полоть», 2 – способ применение арборицидов (химические вещества для борьбы с древесной и кустарниковой растительностью) Арсенал, Арбонал, Пиклорам и др., а способы их применения указаны в приложенных к ним инструкциях.
2. Да можно, только семена надо собирать с деревьев, они нормально сохранили всхожесть. Собранные весной опавшие семена имеют очень низкую грунтовую всхожесть.
3. Рекомендуемые сроки заготовки черенков тополя уже прошли (февраль, начало марта), в настоящее время тополи находятся в фазе вегетации (распустились вегетативные и генеративные почки). Заготовленные же в фазе покоя черенки тополя можно высаживать в открытый грунт в зависимости от прогрева почвы.
1. Принимаются ли меры соответствующими государственными органами по отношению к посредникам, с целью содействия поступления продукции фермеров от поля к потребителям
2. Возможно ли организовать выплаты государственных субсидий поэтапно, по мере выполнения производственных процессов по выращиванию сельскохозяйственных культур (предпосевная обработка почвы, посев-до появления всходов – 1 этап, уход за посевами и уборка урожая – 2 этап), а не после реализации продукции, так как для погашения текущих расходов, фермеры (крестьяни) вынуждены заимствовать финансовые средства в долг, под определенные проценты, и в итоге полученная субсидия даже не покрывает его долги.
3. Планируются ли создание в регионах Казахстана информационно-консультационных служб (ИКС) для обслуживания крестьянских, фермерских хозяйств по внедрению инновационных технологий, изучению коньюктуры рынка, оптовых и розничных цен и т.д. Подобные службы успешно функционируют в таких странах как Россия, Белоруссия, Украина и т.д.
1. В заявлении Главы государства Касым-Жомарта Токаева от 31 марта 2020 г. указаны меры по поддержке сельскохозяйственных товаропроизводителей, Акиматам и правительству (через «Государственную продовольственную корпорацию») необходимо наладить механизм гарантированного закупа продукции у отечественных сельхоз- и перерабатывающих предприятий как минимум на шесть месяцев вперед, т. е. внедрить так называемый «форвардный закуп» или «покупку под урожай». Бизнес, в свою очередь, должен взять на себя встречные обязательства по обеспечению объема производства, сохранению цен, поддержанию занятости и т. д.
2. Выделение субсидий и его выплаты поэтапно рассматриваются соответствующими структурами МСХ РК и акиматами областей с учетом интересов крестьянских и фермерских хозяйств.
3. Ученые КазНАУ, изучив успешный опыт зарубежных стран по созданию и внедрению информационно-консультационной службы, создали и рекомендовали модель данной службы акимату Алматинской области.
1. Можно ли пересаживать деревья и кустарники в данное время и как правильно это сделать?
2. Как можно сохранить или размножить хорошие сорта плодовых кустарников как смородина, крыжовник, малина и т.д.?
Мамбетов Б. Т. д.с.-х.н, профессор
1. Веной до начало распускания листьев можно пересаживать деревья и кустарники. Если это 1-2 летние сеянцы, их
можно пересаживать с открытой корневой системой, необходимо соблюдать ряд правил которые будут способствовать хорошей приживаемости на новом месте: во-первых при выкопке корневая система должна быть не поврежденной механически, без болезней и вредителей. Корневая система выкопанных растений должны быть помещена в специальный заранее приготовленный раствор жидкой глины, которая не позволяет высыханию корневой системы на 2-3 дня, до пересадки.
При пересадке сеянцев высотой 2-3метра, обьязательно пересаживать их с закрытой корневой системой, что позволяет 95-100% приживаемости, при соблюдений всех правил выкопки и посадки посадочного материала. Многие заблуждаются и говорят, что при пересадке необходимо соблюдать стороны света, при пересадке более 1000 саженцев это невожможно и не надо.
2. Вам понравившиеся по урожайности, вкусу плодов деревья и кустарники в домашних условиях желательно
размножать вегетативным путем. Для этого существует несколько способов. Первая размножение черенками, зимой или ранно весной с понравившихся деревьев заготавливают черенки высотой 10-15 см. Весной их высаживают и проводят необходимые уходные работы, а осенью или весной следующего года укоренившие черенки пересаживают. Вторая, размножение отводками, когда крайние ветки пригинают и засыпают землей. К осени на пригнутых ветках сформировывается своя корневая система и получается отдельный куст, который можно выкопать и пересадить на другое место. Третьий способ вегетативного размножение это разделение куста, для этого куст полностью выкапывают и окуратно разделяют на несколько отдельных кустов с вегетативной частью и корнями. При этом способе из одного куста модно получить 4-6 раздельных растений
1. Көкөніс дақылдарының жергілікті жаңа сорттары шығарылып жатыр деп естиміз. Бірақ сол сорттар шаруа қожалықтарына жетпей жатыр.
2. Қазір қандай жақсы сорттар бар, қалай алуға болады?
Айтбаев Т. Е. д.с.-х.н,профессор, академик НАН РК
1. Қияр, капуста, сәбіз, асханалық қызылша, бұрыш, баялды (баклажан), кәді (кабачок), көкөністік бұршақ дақылдары, жылыжайлық көкөністер және басқа да көптеген көкөніс түрлері бойынша сорттар болмады. Қазақ картоп және көкөніс шаруашылығы ҒЗИ тек 3 көкөніс бойынша селекция жүргізді, олар — пияз, қияр, қызанақ. Одан бөлек картоп және бақша дақылдары (қарбыз, қауын).
2. Бүгінгі таңда 25 дақыл түрі бойынша 150 аса отандық сорттар сұрыпталып, олардың ішінен 120 сорт аудандастырылды. ҚазККШҒЗИ ғалымдары еліміздің сорттық қауіпсіздігін қамтамасыз етті деуге болады. Өкінішке орай, бұл сорттар өндіріске жетпей жатыр. Себебі тұқым шаруашылығы жоқ. Қазір пияздың Табыс, Мереке, Казахстанский ранний, Супер-25, қызанақтың Рассвет, Лидер, Огонек-777, қиярдың Шильде, Азат, Алматы-1000, Асылым, капустаның Неженка, сәбіздің Алау, қызылшаның Қызылқоңыр, бұрыштың Баян Сұлу, Ерекше, сарымсақтың Ники, Асыл, және басқа да дақылдардың жаңа сорттары бар.
1. Как бороться с вредителями в теплице?
2. Можно ли использовать при поливе в теплице любую воду?
3. Какие культуры лучше выращивать в теплице?
4. Каким материалом лучше накрывать теплицу?
5. С чего начать при строительстве теплицы?
Жантасов С. К. к.с.х.н.
1. Интегрированная система защиты овощных культур от вредных организмов включает комплекс профилактических, агротехнических, биологических и химических мероприятий. Основанная цель воздействия препаратов — остановить питание насекомых. Это значительно сокращает вред от насекомых, а иногда позволяет полностью его избежать. Но, неправильная обработка, когда инсектициды распыляются слишком часто, в слишком больших нормах или отсутствует ротация препаратов, может привести развитию видов вредителей, у которых впоследствии вырабатывается устойчивость к препаратам. Очень важно внимательно отслеживать причины выживания насекомых или неудовлетворительного эффекта после обработки, а не стараться увеличить дозу или частоту применения препаратов. Эффекта можно достичь, только подобрав нужный препарат и строго соблюдать все правила его применения.
В настоящее время особое внимание уделяется разработке экологически безопасных методов защиты растений, а именно биологическому методу. Биологический метод борьбы с вредителями основан на использовании живых организмов и продуктов их жизнедеятельности. Вначале в практике биометода применялись паразитические и хищные насекомые — энтомофаги, в последние годы стали использовать патогенные микроорганизмы — возбудители болезней насекомых: бактерии, грибы, вирусы.
2. Качество воды является важным фактором который влияет на возможность и целесообразность успешного выращивания тепличной продукции по интенсивным технологиям. Типичная овощная теплица требует 8 000м3 воды на га в год. Химический состав поливной воды определяет ее качество и возможность применения в закрытом грунте. В связи с изменением качества воды в течении сезона важно контролировать ее состав для предупреждения вредной концентрации некоторых ионов. Высокое содержание солей в воде указывает на низкое ее качество. Большая часть воды для орошения содержит бикарбонаты. Поливная вода с высоким уровнем рН обычно характеризуется высоким содержанием бикарбоната и карбоната кальция и бикарбоната и карбоната магния. При подаче такой поливной воды растениям рекомендуется ее подкисление, чтобы снизить уровень рН до 6. Это повысит доступность растениям некоторых питательных элементов, таких как фосфор (P), железо (Fе), цинк (Zn), медь (Сu), марганец (Мn) и бор (В), и предотвратит осаждение нерастворимых солей, которые могут засорить систему капельного орошения.
3. Томат и огурец являются основными культурами, выращиваемыми в зимних теплицах республики Казахстан. Средняя урожайность огурца в зимних теплицах колеблется в пределах 20-30 кг/м2, томата — 25-40 кг/м2, перца – 15-20 кг/м2, баклажана – 12-16 кг/м2. При расчете урожайности надо учитывать, что у этих культур период вегетации может достигать более 230 дней (до 8 мес.), поэтому и такая высокая продуктивность. К тому же, согласно технологии возделывания в защищенном грунте, растения этих культур формируются (проводиться пасынкование, удаление нижних листьев, подвязка и подкрутка на шпагат и т.д.) в один, два, три стебля и могут достигать в высоту до 2,0-3,0 метра (до 15-25 кистей, завязей).
Основное и главное назначение защищенного грунта это выращивание и обеспечение населения во внесезонное время (осень-зима-весна) овощными культурами (огурец, томат, перец, баклажан, зеленными (редис, салат-латук, китайская капуста, салатная горчица, кресс- салат) и выгоночными культурами – (лук на перо, зелень петрушки, сельдерея, укропа, листья салата и пр.), а также цветами и декоративными растениями и подготовка рассады овощных культур для получения ранних овощей из открытого грунта. В связи с этим широкое практическое применение должны находить теплицы с плёночным покрытием. Эти культивационные сооружения отличаются простотой устройства, сравнительно недорогой стоимостью строительства.
4. Монтажа значительного усиления конструкции. Пленка пропускает свет с длиной волны, оптимальной для опылителей, позволяет шмелям лучше ориентироваться в теплице. Стекло же, напротив, задерживает часть UV-лучей, необходимых для нормальной работы ульев. Остекленные теплицы имеют более массивные ограждающие конструкции, на которые расходуется больше металла. Стоимость строительства ограждающих конструкций зимних теплиц выше. Ударная стойкость сотового поликарбоната для панели толщиной 6 мм равна 2,1Дж. Панель выдержит удар градины диаметром 2см, летящей со скоростью 114 км/ч. Высокая пластичность и прочность самого материала делает возможным получение листов поликарбоната с очень тонкими стенками (0,3-0,7 мм) и очень низкой массой без потери ударопрочных характеристик. В настоящее время используют большое количество самых разнообразных пленок – с различной светопрозрачностью и степенью рассеивания лучей, включающие УФ-барьер, антиконденсатной поверхностью и т.д. Полиэтиленовые пленки устойчивы к воздействию серы (1000 ррm). Возможно при их производстве комбинирование трех-четырех необходимых свойств.
Материал используемый для покрытия теплиц следует разделить:
— по сроку службы: стекло – до 20 лет и более, поликарбонат 10-15 лет, пленка 3-5 лет;
— по установке на конструкцию: стекло – только специалистами, поликарбонат и пленку можно самостоятельно;
— по цене (с материалами и установкой): стекло – дороже поликарбоната в 2-3 раза, поликарбонат (толщина от 4 мм до 6 мм – 1400 – 3000 т/м2, пленка (от качества) — 800-1500т/кг (0,5 кг на 1 м2).
5. Прежде, чем приступить к постройке теплицы, необходимо выбрать на участке наиболее подходящее для нее место. При выборе места для постройки теплицы необходимо учитывать наличие: подъездных путей, водоисточника, электрических линий. Выбор участка — чрезвычайно ответственный этап и выполняется до начала разработки проекта привязки. Источник тепла должен способствовать применению наиболее прогрессивных и эффективных систем отопления (обогре¬ва). Для крупных хозяйств желательно иметь вблизи ресурсы рабочей силы для работы в защищенном грунте.
Особое значение имеет наличие в районе расположения участка действующих круглый год транспортных магистралей (шоссе, же-лезнодорожные магистрали). Скоропортящаяся продук¬ция защищенного грунта должна доставляться потребителю, как правило, через 4-6 ч после уборки. Необходим также надежный источник электроэнергии для производственных процессов, быто¬вых нужд.
Защищенный грунт является крупным потребителем воды, при¬чем в течение круглого года. Только для полива в типах теплиц расходуется большое количество воды, кроме того, следует учесть потребность в воде для других произ¬водственных, а также бытовых нужд. Помимо устойчивого суточного дебита, водоисточник должен обеспечивать показатели качества воды.
Рельеф участка для строительства теплиц должен быть спокойным; допускается уклон: для остекленных теплиц — вдоль коньков не более 0,02, перпендикулярно конькам не более 0,015; для пленочных теплиц в обоих направлениях — не более 0,03 (оптимальный уклон 0,003—0,012). При сооружении теплиц ангарного типа приемлем уклон участка до 5 %, парников и утеп¬ленного грунта — до 15 %. При уклоне более 3 % допускается тер¬расирование участка.
Уровень грунтовых вод на участке не должен быть ближе 1,5 м от спланированной поверхности; уровень определяется в период максимального поднятия грунтовых вод (весна, осень).
Подстилающие почву грунты должны хорошо дренировать тер¬риторию и обладать условиями, обеспечивающими отвод воды из дренажных устройств в теплицах и вообще с территории будущего хозяйства, причем без нанесения вреда окружающей среде.
В снижении теплопотерь культивационными сооружениями большое значение имеют ветрозащитные объекты — лес, ветроза¬щитные полосы, здания и т. п. Наличие таких объектов на участке исключает большие затраты на создание ветрозащитных сооружений и насаждений. Особое значение имеет ветрозащита с севера, северо-востока и северо-за¬пада, а также от ветров, господствующих в суровые зимние месяцы. Совершенно недопустимо размещение пленочных сооружений на лишенных ветрозащиты участках; ветер не только охлаждает, но и разрушает пленочную кровлю и стены. Недопустимы участки заболоченные, затопляемые паводковыми водами.
При этом надо руководствоваться требованиями, в наибольшей степени обеспечивающими главный результат, ради которого строят парники и теплицы — максимальное сохранение тепла. К таким требованиям относятся:
— освещенность солнечным светом;
— затененность в различное время суток;
— защищенность от ветров, преобладающих в данной местности.
1. Май бұршақ дақылының өнімділігін қалай арттыруға болады?
2. Жылына екі өнім алудың қандай жолдары бар?
3. Күздік бидайдың қандай қорылғалүнемдейтін технологияларын пайдалануға болады?
Атакулов Тастанбек Атакулович д.с.-х.н., профессор, академик АСХН РК
1. Май бұршақтың өнімділігін арттыру үшін:
Біріншіден: егілетін тұқым жоғары сапалы болу керек, ол үшін ғылыми-зерттеу институттарына тапсырыс беріп жоғары сапалы тұқым алу керек, оған жұмсалған шығынның 80%-ын мемлекет есебінен субсидияланады; Екіншіден: егер алдында тұқымдарды бактериялды тыңайтқыш Резиоторфинмен өңдеу қажет; Үшіншіден: жерді жыртар алдында 40-60 кг әсер етуші фосфор тыңайтқышын беру керек; Төртіншіден: егу әдісін дұрыс таңдау қажет, бұл мәселе май бұршақтың суғару тәсіліне байланысты болады; Бесіншіден: вегетация кезінде топырақ ылғалдылығын 70%-дан төмен түсірмеу қажет; Алтыншыдан: уақытылы зиянкестермен ауруларға қарсы керес шаралары жүргізілуі қажет.
2. Суғармалы жерлерді тиімді пайдалану үшін негізгі дақылдан кейін немесе алдында аралық дақылдар егу қажет, бұл жағдай аймақтың климаттық жағдайына, дақылдардың биологиялық ерекшеліктеріне байланысты болады. Мысалы, Алматы облысы тау бөктері жағдайында күзде, күздік тритикале сеуіп, келесі жылдың мамыр айының 20-да көк балаусаға орып алып оның орнына қалаған дақылды егіп, күзге дейін толық өнім алуға болады.
3. Қазіргі уақытта күздік бидайды жалға егіп, тамшылатып суғару технологиялары кеңінен пайдаланылуда, ол үшін төрт-бес жылда бір рет жер жыртылады, бірінші жылы жал тартылады сонымен қатар, тұқым себіледі, тыңайтқыш енгізіледі. Жал бетіне екі қатарлап бидай себіледі, екінші жылы топырақ өңделмей сол жалдың үстіне бидай тікелей себіледі де артынша аз нормамен тамшылатып суғарылады, келесі жылдары осы үрдіс қайталана береді.
1. Какие виды птиц выгодно разводить в приусадебных или фермерских хозяйствах?
2. Как обезопасить свое приусадебное хозяйство при разведении птиц от различных заболеваний?
3. Где можно приобрести птиц для разведения их у себя в хозяйстве?
Альпеисов Ш. А. д.с-х.н,профессор
1. Выгоднее всего разводить кур яичных пород и кроссов. В весенне-летний период года в хозяйствах, где имеются
пастбища выгодно также выращивать гусей и индеек.
2. Необходимо получить консультацию от ветеринарного врача по вопросам обязательных прививок птицы или
обратиться в профильные ВУЗы или НИИ к специалистам, занимающимся этими вопросами.
3. Приобрести птицу можно на птицефабриках, которые функционируют практически во всех областях Казахстана.
Стоит отметить, что эти хозяйства реализуют уже привитую птицу, что исключает ее заболевание
1. Какие породы рыб выгодно выращивать в прудах?
2. С какими рисками и проблемами можно столкнуться при выращивании рыб в прудах?
3. Насколько выгодно разводить различные виды рыб в искусственных условиях, то есть в бассейнах?
Альпеисов Ш. А. д.с-х.н,профессор
1. С экономической точки зрения в прудах выгодно разводить карповых рыб, а также толстолобика и белого амура,
которые наиболее приспособлены к таким условиям выращивания.
2. Основным риском может оказаться дефицит воды, а основной проблемой – это лечение рыб от паразитов, которые обитают в водоемах.
3. Главное преимущество бассейновой технологии — это круглогодовое выращивание, в отличие от прудовой технологии, где рыбоводный сезон длится только теплое время года. Однако для строительства бассейнов нужен достаточно серьёзный стартовый капитал.
Для строительства бассейнов нужен серьёзный стартовый капитал.
1. Какие весенне-полевые работы проводятся в садах по защите от вредителей и болезней?
2. Какие в весенний период (фаза распускания почек до порозовения бутонов) при распространении листогрызущих вредителей?
3. Бактериального ожога как проводят корчевание и сжигание на месте сильно поражённых деревьев?
4. Как можно проводят обработку сада от однолетних многолетних сорняков и каким гербицидов?
Каирова Гулшария Нурсапаевна, д.с.х.н., профессор
1. Основными вредителями и болезнями, имеющими экономическое значение в садах, являются плодожорка, моли, листовертки, листогрызущие вредители, тли, клещи, а из болезней: парша, мучнистая роса, монилиоз, цитоспороз, бактериоз груши, клястероспориоз косточковых, а в последние годы – карантинное заболевание бактериальный ожог. Из-за несвоевременного проведения весенних обработок против них, поврежденность деревьев доходит до 60%. В плодоносящих садах в ранневесенний период (до распускания почек) вырезают пораженные цитоспорозом ветви, зачищают цитоспорозные пятна, дезинфицируют их 3%-ным медным купоросом и покрывая садовой замазкой. Штамбы и скелетные ветви очищают от старой отмершей коры, последнюю собирают и обязательно сжигают. В борьбе с красной кровяной тлей рекомендуется удаление прикорневой поросли и волчков, на которых она любит селиться. Колонии тлей хорошо заметны благодаря покрывающему их белоснежному пушку. Места срезов обработать садовым варом, либо медным купоросом, а срезанные ветви надо удалять из сада и сжигать. В приствольных кругах весной собирают и компостируют старые опавшие листья; сжигают их только в случае сильной пораженности болезнями и поврежденности вредителями. Удаляют из сада и сжигают гнезда зимующих вредителей: веточки с яйцекладками кольчатого шелкопряда, паутинные гнезда боярышницы или златогузки.
2. В весенний период (фаза распускания почек до порозовения бутонов) при распространении листогрызущих вредителей сады опрыскивают одним из следующих инсектицидов: БИ-58 (0,8-2л/га), каратэ зеон 050 с.к. (0,4- 0,5 л/га), нурелл Д (1,5л/га), шарпей, м.э. (0,16-0,32 л/га). Для одновременной борьбы с болезнями (парша, мучнистая роса, монилиоз, цитоспороз и др.) к рабочему раствору добавляют один из фунгицидов: байлетон (0,15-0,2кг/га), скор (0,15-0,2л/га), луна транквилити, к.с. (0,6-1,2 л/га). При доминировании монилиоза и парши следует применять топсин (1,0-2,0 кг/га), хорус 750, в.д.г. (0,35 кг/га), купроксат, 34,5%т.пс (5,0 л/га). На косточковых культурах против клястероспориоза применяют топсин-М, 70% с.п. (1,0-2,0 кг/га), а против мучнистой росы топаз, 10% к.э. (0,5-1,0л/га). Против бактериального ожога применяют препарат касумин «Л, 2% в.р. (2-4 л/га).
3. При незначительном поражении отдельных веток бактериальным ожогом проводят пятикратную обработку бордоской жидкостью в период цветения плодовых деревьев или растворами антибиотиков (стрептомицином или окситетрациклином). В качестве профилактики рекомендуют проводить выкорчёвывание дикорастущих плодовых и боярышника, на которых может сохраняться возбудитель, а также выбор устойчивых сортов. В поздневесенний период (после цветения), если обработки перед цветением не проводились или ею не уничтожены листогрызущие вредители, то опрыскивание следует проводить сразу после цветения одним из инсектицидов, применяемых для весеннего периода, добавляя к ним при наличии указанных болезней соответствующие фунгициды. Во избежание адаптации вредителей к пестицидам необходимо применять те препараты и их составы, которые не использовались в предыдущих опрыскиваниях. В первой половине вегетации (до и после цветения) против листогрызущих вредителей (листовертки, моли, пяденицы и др.), являющихся в это время главными вредными объектами целесообразно применять биопрепараты: в частности битоксибациллин (2,0-3,0 кг/га), дипел (0,5кг/га), лепидоцид (0,5-1,0кг/га).
4. Против вегетирующих однолетних многолетних сорняков обработку сада проводят одним из следующих гербицидов: раундап (4,0-8,0л/га), глисол (4,0-8,0л/га), глифоган (3,0-4,0л/га). При опрыскивании следует исключить попадание раствора гербицидов на защищаемую культуру. Но химическая борьба с вредителями и болезнями растений хорошие результаты дает только при высокой агротехнике в саду: создание неблагоприятных условий для развития вредителей; своевременное уничтожение сорняков; применение рекомендуемого комплекса удобрений; правильная обработка почвы и своевременный полив растений; создание оптимальных условий для освещенности и аэрации кроны плодовых деревьев и ягодных кустарников (правильная обрезка). Работы по защите растений от болезней и вредителей начинают с проведения комплекса профилактических и фитосанитарных мероприятий. После цветения на штамбы яблони накладывают ловчие пояса, устраивают световые, пищевые и феромонные ловушки против яблоневой плодожорки.
1. Увеличение населения планеты и расширение его деятельности окажут дополнительное влияние на окружающую среду, природу и климат. Более того с ростом населения на планете «продовольственный кризис в определенных регионах мира неизбежен». Это огромная задача, которая требует оригинального прорыва в знаниях и технологиях. В ответ на эту проблему есть ли предложения ученых возглавляемого Вами университета?
2. Устойчивое развитие отраслей животноводства в любой стране мира невозможно без создания прочной кормовой базы. В ответ на решение проблем кормопроизводства есть ли конкретные предложения Ваших ученых?
Серикбаева А. Д. д.с.-х.н.,
профессор
1. Мы предлагаем один из вариантов решения этой проблемы. Современные научно-исследовательские разработки по расширению ассортимента продуктов питания должны вестись в четырех направлениях. Во-первых, разработка и внедрение технологии производства полизлаковой (интегрированной) муки; во-вторых, разработка и внедрение отечественной технологии производства полизлаковых продуктов быстрого приготовления; в третьих, разработка и внедрение отечественной технологии производства напитков на основе экстракта пророщенного зернового сырья и, в четвертых, разработка и внедрение отечественной технологии производства экологической хлебной продукции и макаронных изделий с длительным сроком хранения. Следует подчеркнуть, на сегодняшний день готовность решения этих составляет более чем 90 процентов.
2. Да, есть, наши ученые занимаются совершенствованием термомеханической обработки зерновых компонентов комбикормов в целях обеспечения высокой усвояемости комбикормов. Для решения этой проблемы в университете функционирует лаборатория экструзионной технологии, где есть микронизатор или установка для тепловой обработки зерна.
Өсімдіктерді топырақсыз жасанды ортада өсіру әдісі қызықтырады. Сол жайында кеңес берсеңіз. Рахмет!